روشهای جدید دانشمندان برای نابود کردن استرس
بخش اول: شناخت استرس و باورهای غلط در مورد آن
استرس، در ذهن بسیاری از افراد، به عنوان نیرویی منفی به حساب می‌آید، ولی اینطور نیست. استرس چیزی نیست که دقیقاً برای ما اتفاق افتاده باشد، بلکه چگونگی عکس‌العمل در برابر آن چیزی است که برای ما روی داده است. چگونگی عکس‌العمل ما نیز تحت کنترل ذهن و احساسات ماست.
زنده بودن، به معنی قرار گرفتن تحت میزان خاصی از استرس است. همانطور که هانس/سلای. متخصص غده‌های درون‌ریز و یکی از برجسته‌ترین صاحب‌نظران در زمینه‌ی استرس می‌گوید:
« بیشتر افرادی که میخواهند کاری را به نتیجه برسانند و کسانی که جاه طلبند، تحت استرس زندگی می‌کنند. اینگونه افراد به استرس نیاز دارند».
مقدار مناسب استرس می‌تواند ما را به سوی اجرای بیشتری و بهترین عملکردمان سوق دهد. اما اگر فشارهای اطرافمان، آنقدر تکراری و شدید شوند که پیوسته به منظور پاسخ‌دهی در حال رجوع به امکانات و توانایی‌های درونی خود باشیم، در آن صورت استرس عاملی ناتوان کننده می‌شود و بدن نمی‌تواند به راحتی پاسخگوی چنین تقاضایی باشد.
با توجه به توضیحات بالا، استرس حاصل نیاز ما به سازگاری فیزیکی، ذهنی و احساسی در مقابل یک تغییر است. مقدار جزئی استرس می‌تواند مفید باشد، چرا که به زندگی جذابیت و تحرک می‌بخشد و ما را روی پای خودمان نگاه می‌دارد.
تغییرات جزئی و ملایم نه تنها مضر نیستند بلکه مفید و سازنده‌اند و در پرورش سازش‌پذیری ما نقش عمده‌ای ایفا می‌کنند. اما وقتی که تغییرات از حد مجاز فراتر روند و در طول دوره‌ای از زمان بر زندگی ما اثر منفی بگذراند، در این جاست که ظرفیت سازش‌پذیری ما اشباع می‌شود و تحمل آن غیر ممکن می‌نماید.
حال برای آنکه بدانید تا چه میزان تحت استرس قرار دارید، سؤالاتی که در پایین می‌آید به دقت و بدون شتاب پاسخ دهید.
تست استرس:
به این سؤالات به دقت فکر کنید.
- 1- آیا نگران آینده هستید؟
- 2- آیا در مواقعی با زحمت به خواب می‌روید؟
- 3- آیا معمولاً برای کاهش تشویش و اضطراب به سیگار، نوشیدنی‌ها یا به قرص‌های مسکن و آرام‌بخش پناه می‌برید؟
- 4- آیا به خاطر مسائل جزئی و بی‌اهمیت از کوره در می‌روید و کنترل اعصاب خود را از دست می‌دهید؟
- 5- آیا انرژی‌تان از مقداری که نیاز دارید یا دوست دارید داشته باشید، کمتر است؟
- 6- آیا شما از کسانی به شمار می‌آیید که کارهای زیادی برای انجام دادن دارند ولی وقت کافی برای پرداختن به آن‌ها را ندارند؟
- 7- آیا با سردرد و ناراحتی‌های معده و شکم مواجه‌اید؟
- 8- آیا برای انجام امور احساس فشار و سختی میکنید؟
- 9- آیا برای این که موفقیتی کسب کنید یا دوست داشته شوید، خیلی نگرانی دارید؟
- 10- آیا عملکردتان در زندگی به قدر کافی خوب است که شما را راضی کند؟
- 11- آیا از خوشی‌های کوچک یا لذت‌های ساده‌ی زندگی احساس رضایت به شما دست می‌دهد؟
- 12- آیا واقعاً قادرید که به آرامش برسید و شادی و سرور را در خود حس کنید؟
نمره‌دهی:
یک امتیاز برای جواب مثبت به سؤالات 1 تا 9 یا جواب منفی به سؤالات 10 تا 12 در نظر بگیرید. امتیاز 4 یا بالاتر نشان دهنده‌ی این است که شما تحت استرس قابل ملاحظه‌ای قرار دارید.
تصورات عمومی غلط درباره‌ی استرس:
1 » ما همیشه می‌دانیم که چه وقت تحت استرس هستیم.
مردم اغلب چنان به استرس عادت کرده‌اند که از وجود آن در خود بی‌خبرند. بسیاری از ما به رغم اینکه عصبی و هیجان زده نمی‌شویم، از تأثیرات و عوارض ضعیف کننده و مخرب استرس در امان نیستیم. حتی در صورتی که احساس یأس و اضطراب نمی‌کنید، استرس می‌تواند شیوه و طرز رفتار شما را با دیگران را تغییر داده یا به بدن شما آسیب جدی وارد سازد.
2 » استرس چیزی است که تنها روی کسانی تأثیر می‌گذارد که زندگی توأم با فشار بالا و پر تنش دارند.
بسیاری از افراد عادی که استرس‌های مداوم ناشی از نگرانی را تجربه می‌کنند، زندگی راحتی نداشته، به بیشتر چیزها که در زندگی میخواهند نمی‌رسند، یا نمی‌توانند آن طور که دلشان می‌خواهد باشند، در حالی که اینطور نیست. افرادی که مشکلاتی را در زندگی تجربه نکرده‌اند نیز دچار استرس می‌شوند.
3 » تنها راه پایین آوردن و کاهش استرس، ایجاد تغییرات در محیط اطراف یا استفاده از دارو و درمان است.
تغییر دیدگاه و نگرش نسبت به زندگی، مؤثرترین و مطمئن‌ترین راه برای کاهش استرس، ناشی از طرز تلقی و برداشت ما از جهان است و نه ناشی از جهان و واقعیت‌های آن به صورتی که واقعاً وجود دارند.
4 » حوادثی که برای ما اتفاق می‌افتد باعث استرس می‌شود.
5 » هیجانات مسیر خود را پیموده، تأثیر خود را به جا می‌گذارند و نمی‌توان آن‌ها را کنترل کرد.
ما می‌توانیم احساسات خود را تغییر دهیم. این کار از طریق تغییر در رفتار یا تغییر در تفکر و طرز فکرمان میسر می‌شود. به عنوان مثال: انجام دادن مقداری از یک کار می‌تواند ما را از نگرانی درباره‌ی آن برهاند. ایجاد و خلق یک برداشت و فهم جدید از یک وضعیت خاص، از هراس و استرس ناشی از آن می‌کاهد.
این تصور که هیجانات مسیر خود را طی می‌کنند، اشتباه است، زیرا افراد خود می‌توانند هیجانات را کنترل کنند. احساسات انسان به طور کامل در اختیار خود انسان است، کافی است مهارت تحت کنترل درآوردن آن را بیاموزد.
با توجه به توضیحات فوق، توانستیم با مفهوم استرس و همچنین باورهای غلط در مورد آن آشنا شویم، علاوه بر اینکه با انجام تستی ساده پی بردیم که آیا ما نیز دچار استرس هستیم یا خیر؟
در بخش دوم ما روش‌ها و راهکارهای کاربردی برای مقابله با استرس را خواهیم گفت.
در بخش قبل، ما توضیحاتی در باب استرس و دیدگاه‌ها و باورهای نادرست در مورد آن را مطرح کردیم. در این بخش به توصیه‌های کاربردی در باب مقابله با استرس خواهیم پرداخت که شاید از نگاه اول ساده به نظر برسند، اما به کارگیری این توصیه‌ها، قطعاً کمک کننده خواهد بود.
توصیه‌هایی برای کاهش استرس:
1 » تقویت ایمان و معتقدات مذهبی و توجه به فرهنگ غنی و پرمحتوای دینی
در رابطه با تقویت جسم، روح و روان و پناه بردن به خداوند قادر متعال و استعانت طلبیدن از او، با توجه به اصول و دستورات انسان ساز قرآنی و خصوصاً توصیه‌های مربوط به اثرات تقوی و ایمان، صبر و حوصله، گذشت، پرهیز از خشم، صداقت، قناعت، توجه به حرمت سایر انسان‌ها، رعایت عدل به ویژه ذکر خدا که به گفته‌ی قرآن کریم موجبات آرامش جسم، روح و روان انسان را فراهم می‌سازد.
← قبلا توضیح دادیم که چطور قرآن می‌تواند مایه‌ی آرامش واقعی باشد اگر به درستی بتوانید از آن استفاده کنید.
در این صورت، انسانی که به یاد خداوند است و با وی ارتباط برقرار می‌سازد، از استرس و نگرانی تهی می‌گردد. عبادت مؤمنان خالص و وجد صوفیان و عارفان نمونه‌ای از این طریق مقابله با استرس و فشارهای عصبی است، عابدان و زاهدانی که با خدای خویش در خلوت، سرگرم راز و نیاز و مناجات هستند در عالمی سیر می‌کنند که فشارهای عصبی و استرس را بدان راهی نیست.
2 » تسلط بر موقعیت‌ها و شرایط محیطی
فرد در صورتی که بتواند بر موقعیت‌های آزار دهنده محیط خود تسلط و کنترل پیدا کند، خواهد توانست بر استرس خود نیز غلبه کند. به عنوان مثال اگر فرد دریابد که چه مسائلی او را ناراحت می‌سازد و موقعیت‌های ناخوشایند را شناسایی کند، با دوری جستن از آن‌ها خواهد توانست از استرس که ناشی از موقعیت‌های مذکور است، جلوگیری کند.
گریختن از آنچه دوست نداریم، فرار و ترس نیست؛ بلکه راهی منطقی و کاری عقلانی است. هر انسانی نسبت به برخی افراد، برخی اطلاعات و پاره‌ای از شرایط و موقعیت‌ها حساسیت دارد، وی در صورتی که عوامل مذکور را بشناسد، به حکم عقل باید حتی‌المقدور از آن‌ها پرهیز کند و کمتر خود را دچار استرس سازد.
در این طریق به جای آن که موقعیت‌ها فرد را کنترل کنند، وی می‌کوشد تا با آگاهی و احاطه بر موقعیت‌ها، آن‌ها را به دلخواه خود کنترل کند.
3 » افزایش میزان ظرفیت و درجه‌ی تحمل
در مقابل علل و عوامل استرس‌زا با انجام تمرینات می‌توان درجه‌ی تحمل را بالا برد. در اینگونه تمرینات به عنوان مثال یک موقعیت ناخوشایند و استرس‌زا را در نظر خود مجسم می‌سازیم و سپس سعی در کنترل عکس‌العمل‌های فیزیولوژیکی می‌نمائیم. اینگونه تمرینات را تا آنجا می‌توان ادامه داد، که قدرت کنترل در مقابله با علل و عوامل استرس‌زا در انسان تقویت یابد.
کنترل خشم آنقدری که فکر میکنید سخت نیست. ← قبلا توضیح دادیم که چطور با رعایت سه نکته می‌توانید خشم‌تان را در هر موقعیتی کنترل کنید
4 » برنامه‌ریزی روزانه، هفتگی، ماهانه، فصلی و سالانه
جهت استفاده‌ی بهتر از وقت و در نظر گرفتن فرصت کافی برای انجام کارهای ضروری با توجه به اولویت فعالیت‌ها، امکانات، محدودیت‌ها، شرایط و اوضاع و احوال اقتصادی – اجتماعی باید برای نیل به اهداف برنامه‌ریزی نمود، برای رسیدن به اهداف فعالیت نمود ولی در نتایج آن به خداوند متعال توکل کرد که بهترین‌ها برایتان اتفاق بی‌افتد.
اگر احساس میکنید برنامه‌ریزی کردن برای شما سخت است به این خاطر است که نوع برنامه‌ریزی درست خودتان را یاد نگرفته‌اید. ما اینجا در این لینک هفت تا از بهترین روشهای برنامه‌ریزی در دنیا را برایتان جمع کرده‌ایم که مناسب‌ترین آن را برای خود پیدا کنید.
5 » تلقی مثبت از شغل و حرفه‌ی خود
مفید تلقی نمودن کار و شغل، احساس مفید بودن و سعی در مفید بودن، به کار بردن حس کنجکاوی، خلاقیت و نوآوری جهت انجام امور شغلی و حرفه‌ای و ایجاد انگیزه‌های مثبت در خود و دیگران می‌تواند در جهت تقلیل فشارهای روحی – روانی انسان بسیار مفید باشد.
[bs-quote quote=”«ساده‌ترین و مطمئن‌ترین راه برای غلبه بر استرس، جلوگیری از وقوع آن است».” style=”style-7″ align=”left” color=”#0a5a93″ author_name=”دکتر سید غلام‌رضا جلالی نائینی” author_job=” (رئیس هیأت مدیره انجمن مدیریت ایران و عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت)”][/bs-quote]
6 » احساس آرامش در مقابل رقبا
ر و عدم ورود به میدان رقابت غیر صحیح و غیر سالم در محیط خانواده، کار و اجتماع هم می‌تواند یکی دیگر از راه‌های مؤثر برای تقلیل فشارهای روحی – روانی در خود و دیگران باشد و از شدت میزان استرس کاست.
7 » جلوگیری از حساسیت بیش از اندازه و تقلیل سطح توقع خود از دیگران
انسان‌هایی که محیط خود را به طور واقعی درک نکرده‌اند و انتظاراتی غیر واقعی از دیگران دارند مسلماً دچار سرخوردگی و احساس ناامیدی شده و به استرس مبتلا می‌گردند. بدین ترتیب تقلیل سطح انتظارات می‌تواند راهی برای مقابله با استرس باشد.
8 » عدم تعجیل و شتاب‌زدگی در امور
صبر و حوصله به خرج دادن در انجام امور مربوط به زندگی خانوادگی، شغلی و حرفه‌ای و همچنین اجتماعی، عدم تعجیل در راه رفتن، صحبت کردن، غذا خوردن و … به فرد کمک می‌کند تا آرامش داشته باشد و از استرس دوری کند.
9 » سرگرمی‌ها
انجام بازی‌های فکری مفید از قبیل شطرنج، جهت تقویت بنیه‌ی فکری و فراموش کردن مسائل استرس‌زا و گوش دادن به موسیقی‌های آرام بخش و استماع اشعار و ادبیاتی که مورد علاقه فرد بوده و می‌تواند او را از مسائل استرس‌زا دور سازد.
10 » ورزش و فعالیت‌های بدنی
زمانی که امواج استرس به فرد حمله می‌آورد. روی آوردن به ورزش می‌تواند راهی برای حصول آرامش عصبی باشد. پیاده‌روی، دویدن، شنا کردن و سایر ورزش‌ها، ذهن را از مسائل استرس‌زا باز می‌دارد و مشغول به ورزش می‌سازد. کسانی که اهل ورزش هستند غالباً روحیه‌ای قوی پیدا می‌کنند و در مقابل ناملایمات کمتر دچار ضعف و فتور روحی و جسمی می‌گردند.
فعالیت بدنی و فیزیکی نیز همانند ورزش می‌تواند خستگی جسمانی و فراغت روانی ایجاد کند و موجب تقلیل سطح استرس گردد. به عقیده‌ی روانشناسان و پژوهشگران، کار کردن و سخت کوشیدن با توجه به توان فرد می‌تواند یکی از طرق مؤثر برای مقابله با استرس باشد.
استرس و شرایط استرس‌زا، پدیده‌ای عجیب برای بشر قرن بیست و یک محسوب می‌شود که متأسفانه افراد از قشرهای مختلف با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. میزان و سطح استرس نیز از فردی به فرد دیگر متغیر است، بنابراین بهترین توصیه برای کنترل آن، شناخت سطح استرس و روشهای برخورد آگاهانه با این موضوع است. توصیه‌های فوق کمک شایانی به افراد خواهد کرد تا بتوانند به آرامش نزدیک‌تر شوند.
در همین زمینه بخوانید:
- درگیری‌های ذهنی و استرس را با این توصیه‌های وین دایر از زندگی‌تان حذف کنید
- اضطراب امتحان را با این روش‌ها برای همیشه از خود دور کنید
- توصیه‌های بیل گیتس، وارن بافت و جف بزوس برای رفع استرس و فشار کاری
موضوعات
دستهبندی
محتوای رایگان
اشتراک توربو
فروشگاه
حساب کاربری
با سلام و احترام
صمیمانه سپاسگزارم از مقاله بسیار عالی شما.
استرس واقعا برای جسم و روح زیان بار هست وقتی که به مدت طولانی در انسان اتفاق بیافته.کار به جایی می رسه که کم کم استرس در بدن ماندگار میشه و این خود باعث بسیاری از بیماری های روحی و جسمی خواهد شد و بدن قادر نخواهد بود برای نیاز های ضروری مثلا رشد مو و یا ساخت پادتن برای دفع بیماری ها عکس العمل نشان دهد چرا که در زمان استرس بدن در حالت اماده باش و دفاعی برای دفع یک نیروی خارجی هست و تمام کارهای ضروری غیر از این مشکل یا دشمن فرضی بوجود اماده به خاطر استرس را کنار می گذارد.
برای رفع استرس حقیقتا باید تلاش کرد.
ممنونم از شما
ارادتمندم