رسیدن به خلاقیت، شادمانی و آگاهی با یک راز ۱۵۰۰ ساله ژاپنی: شوشین
قرن ششم میلادی یا حدود ۱۵۰۰ سال پیش بود که یک راهب بودایی به نام بودیدارما (Bodhidharma) از هند به چین سفر کرد.
او بر این باور بود که حقیقت را نمیشود از طریق واژهها و آموزههای مذهبی درک کرد؛ بلکه هر شخص باید خودش دست به کار شود و از طریق تجربه مستقیم و شهودی به آن آموزهها برسد.
این آموزههای بودیدارمان، سبب شکلگیری مکتبی به نام ذنبودیسم شد.
در مکتب ذنبودیسم، مفاهیمی گوناگونی نقش ایفا میکردند و لازم بود که پیروان این مکتب روی این مفاهیم کار کنند. یکی از مفاهیم اساسی ذنبودیسم که میتواند روی زندگی انسانها، تأثیری مثبت بگذارد، شوشین (Shoshin) است.
با این مفهوم میتوان ذهنی یادگیرنده، خلاق، پذیرنده و رها از تعصبات داشت. در صورتی که شما هم تمایل دارید با این مفهوم آشنا شوید و از طریق آن، آگاهی، شادی و خلاقیت را تجربه کنید، تا پایان این مقاله با ما همراه شوید.
شوشین چیست؟ ذهن تازه و ذهن مبتدی
شوشین، واژهای ژاپنی است و از دو کانجی یا حرف چینی شکل گرفته که هر کدام از این کانجیها معنی خاص خود را دارند. با کنار هم گذاشتن معنای این دو کانجی، میتوان به معنای شوشین رسید:
-
شو (初) به معنای اولین، ابتدایی یا آغاز
-
شین (心) به معنای ذهن یا قلب
در واقع معنای تحتاللفظی شوشین، «ذهن تازه» یا «ذهن مبتدی» یا «ذهن ابتدایی» است.
شما با خواندن این ترکیب، چه تصویری در ذهنتان شکل میگیرد؟ قاعدتاً ذهنی را تصور میکنید که تر و تازه است و پر از اطلاعات نشده؛ ذهنی که آماده فراگیری و دریافت اطلاعات است.
توجه کردهاید که چرا کودکان همیشه کنجکاو هستند، از همه سوال میپرسند و دوست دارند اطلاعات بیشتری یاد بگیرند؟ چون ذهنشان تازه است و ابتدایی. همیشه دنیا در چشم کودکان، تازه است و دوست دارند چیزهای بیشتری در مورد آن یاد بگیرند.
شوق آموختن در بچهها در بالاترین سطح است و به همین دلیل همه چیز را بهراحتی فرامیگیرند.
مفهوم شوشین یا ذهن تازه، دقیقاً ما را به سمت کودک شدن و افزایش شوق و اشتیاق یادگیری فرامیخواند و از ما میخواهد که هیچگاه خودمان را دانا و سرشار از اطلاعات نپنداریم.
اگر کسی بتواند مفهوم شوشین را دریابد، همواره میتواند ذهنی یادگیرنده و کنجکاو داشته باشد و اطلاعات مفید خود درباره جهان را افزایش دهد. شوشین به ما یادآوری میکند که میتوانیم چیزهای جدید یاد بگیریم و با ذهنی باز و پذیرنده به زندگی نزدیک شویم.
ترس و تنبلی؛
عواملی با افزایش سن، ما را به سمت کاهش یادگیری سوق میدهند
بگذارید سخنم را با یک داستان بیاغازم. پدرم دوستی داشت که در دوران کرونا، بیمار شد و چشم بر جهان فروبست. یادش بهخیر! اگر میدید کسی با کامپیوتر کار میکند یا درس میخواند یا کتاب میخواند، فوراً به او میگفت: «مواظب خودت باش. یه موقع مغزت کوچیک میشه!»
باورش این بود که هر چه از مغزت بیشتر استفاده کنی، ضعیفتر میشود و توانمندیاش کاهش مییابد. شاید سخن دوست پدرم در نگاه اول، خندهدار بیاید؛ ولی افراد بسیاری ناخودآگاه بر این باورند و زمانی که وارد میانسالی میشوند، کمتر سراغ یادگیری و آموزش میروند.
آدمها با خارج شدن از جهان کودکی، به دو دلیل، یادگیری و کنجکاوی را کاهش میدهند یا آن را کنار میگذارند:
ترس و تنبلی!
برخی میترسند که ذهنشان آسیب ببیند یا میترسند از دیگران سوال کنند و افراد به جای پاسخ دادن، آنها را مسخره کنند. برخی دیگر هم با ورود به دوره جوانی، دیگر حوصله و حالی برای یادگیری ندارند و میلشان به آموختن به میزان چشمگیری افت میکند.
اساس و بنیاد شوشین:
یادگیری بدون تعصب و متوقف نکردن یادگیری
کسی که میخواهد ذهن تازه یا ذهن مبتدی داشته باشد، باید تمام وجود خودش را وقف یادگیری کند و به هیچ عنوان از یادگیری، ترس و هراس نداشته باشد.
چنین انسانی باید با گشودگی از دیگران سوال کند، در کلاسهای مختلفی که با حوزه کار و زندگیاش است شرکت کند و تا جایی که میتواند درک و معرفت خود از زندگی و حرفهاش را بالا ببرد.
نکته اساسی در اندیشه شوشین یا ذهن تازه این است که هرگز نباید وارد عرصه تعصب و خشکاندیشی شویم.
انسانی که در مسیر تعصب حرکت میکند، یادگیری را متوقف کرده است و وقتی یادگیری متوقف شود، شخص رشد و پیشرفت چندانی را تجربه نمیکند.
و اگر فهمیدید که آن مطلب، اشتباه بوده است، فوراً کنارش بگذارید و مطلب جدید و درست را بیاموزید.
با این تفاصیل، انسانهایی که دوست دارند فلسفه شوشین را در زندگی خود پیاده کنند، باید خودشان را وقف یادگیری کنند، یادگیری را با تمام قدرت ادامه دهند و درگیر تعصب ورزیدن به هیچ اندیشه و نظری نشوند.
آشنایی با 5 اصل بنیادین شوشین
اگر اندیشه شوشین را یک خانه در نظر بگیرید، فونداسیون این خانه، «تعصب نورزیدن و متوقف نکردن یادگیری» است و ستونهای آن، «کنجکاوی، پذیرش، پیشداوری نکردن، استمرار در یادگیری و تواضع» است.
در این بخش از مقاله میخواهیم ۵ ستون اصلی خانه شوشین را توضیح دهیم. اگر خواهان رسیدن به ذهن تازه و یادگیرنده هستید، باید تلاش کنید که این ۵ اصل را به صورت مداوم در خود تقویت کنید:
اولین اصل بنیادین شوشین
♦ کنجکاوی؛ مهمترین پیشنیاز برای رسیدن به ذهن تازه
کنجکاوی، مهمترین اصل و پیشنیاز برای دستیابی به ذهن تازه یا همان شوشین است. شوشین، افراد را تشویق و ترغیب میکند که با کنجکاوی به جهان پیرامون خود بنگردند و طوری به پدیدهها نگاه گنند که انگار دفعه نخستی است که با آن پدیدهها روبرو میشوند.
تماشای جهان با ذهنی کنجکاو، سرآغاز یادگیری عمیق است.
این اندیشه ژاپنی از علاقهمندان خود میخواهد که این پیشفرض را که «همه چیز را میدانم» کنار بگذارد و با آغوشی باز برای کشف نکات و آموزههای جدید تلاش کند. برای کنجکاو بودن لازم است بدون ترس و واهمه از دیگران سوال بپرسید، در اینترنت جستجو کنید و اگر لازم است گامی در مسیر تجربه کردن بردارید.
دومین اصل بنیادین شوشین
♦ پذیرش؛ گزینهای هوشمندانه و بهترین جایگزین برای مقاومت
پذیرش واقعیتها، یکی از زیباترین بخشهای شوشین است. اندیشه شوشین از شما نمیخواهد که جهان را دگرگون کنید؛ بلکه شما را در گام نخست دعوت میکند که واقعیتهای موجود را با گشادهرویی بپذیرید.
زمانی که به مرحله پذیرش برسید، میتوانید آرام آرام برای ایجاد تغییر در گیتی تلاش و کوشش کنید.
مشکل بعضی از انسانها در رویارویی با جهان هستی این است که واقعیت را تحریف میکنند و تلاش میکنند واقعیت را به همان شکلی که دوست دارند تفسیر کنند. این کار، نوعی مقاومت در برابر واقعیت است و باعث توقف یادگیری و کشف اطلاعات و تجربیات جدید میشود.
مهمترین مزیت پذیرش، رشد بیوقفه و رسیدن به توانایی تغییر رویدادها در مسیر مطلوب است. در واقع پذیرش سبب میشود که ما به درک عمیقی از جهان برسیم و با این درک عمیق، زندگی را در مسیر دلخواهمان جلو ببریم.
سومین اصل بنیادین شوشین
♦ پیشداوری نکردن و رها شدن از چنگال سوگیریها و تلاش برای بیطرفی
یکی از اصول بنیادین اندیشه شوشین، آگاهی از سوگیریها و تعصبات است. دوستی در دوران دانشگاه داشتم که در دوران کودکی از شخصی به نام «یوسف» آسیب دیده بود و تا دوران دانشگاه، با هر کسی که اسمش یوسف بود، مشکل داشت و کلاً از یوسفها بدش میآمد.
درست است که آسیب جدی و سختی دیده بود؛ ولی با این حال باید نسبت به سوگیری و پیشداوری غیرمنصفانه خود آگاه میشد.
چند سال پیش، اتفاقی در آزمایشگاهی که برای طب کار رفته بودم، دیدمش. چند ساعتی کنار هم بودیم و فرصت داشتیم که گفتوگویی گرم و صمیمانه ترتیب دهیم.
در مورد سوگیریاش از او پرسیدم. جواب داد: «چقدر اشتباه میکردم. به خاطر همین افکار پوچ و اشتباه، چند دوست عزیز را که یوسف نام داشتند و انسانهای خوب و بیآزاری بودند، از دست دادم.»
شوشین از ما میخواهد برای شناخت و درک سوگیریهای خود تلاش کنیم تا بتوانیم از پیشداوریهای غیرمنصفانه و اشتباه خودمان دست برداریم و با گشودگی و آغوشی باز به استقبال آگاهی و درک درست مسائل گوناگون برویم.
و از این راه، خلاقیت خود را در درک مسائل افزایش دهیم و ارتباط خودمان را با انسانهای دیگران بهبود ببخشیم.
استادی را میشناختم که چندان اهمیتی به وضع ظاهری خود نمیداد و همین سبب شده بود که در دانشگاه، چندان جدیاش نگیرند و حتا گاهی دستش بیندازند؛ در حالی که قلهای بود در حوزه تخصصی خودش و میشد چیزهای بسیاری از او آموخت.
رویارویی با این استاد گرامی و آموختن از او سبب شد که بعد از آن، آگاهی و دانش هیچکس را بر اساس پوشش و برند لباسش قضاوت نکنم و یادگیری بدون تعصب و پیشداوری را بیاموزم.
چهارمین اصل بنیادین شوشین
♦ استمرار و مداومت در یادگیری و تلاش مداوم برای برای کسب دانش و تجربه
اگر دوست دارید به جرگه دوستداران مفهوم «شوشین» بپیوندید، باید تا آخر عمر خودتان را دانشجو ببینید. حتا اگر به یکی از غولهای حوزه تخصصی خود تبدیل شوید، هرگز نباید فکر کنید که به جایی رسیدهاند و میتوانید یادگیری را متوقف کنید.
رمز پیشرفت مداوم، یادگیری بیوقفه است. اگر میخواهید در یک حوزه مشخص، به صورت مداوم رشد و پیشرفت کنید و یکی از بهترینهای حوزه تخصصی خود بمانید، باید به صورت مداوم، یاد بگیرید و بر دانش و تجربه خود بیفزایید.
یادگیری مستمر کمکتان میکند که ذهن تازه و خلاقی داشته باشید
و بتوانید با گشودگی به استقبال درک روندها و موضوعات جدید بروید.
با پیشرفت تکنولوژی، شاهد تحولات گسترده در حوزههای مختلف هستیم و اگر بخواهید سهم قابل توجهی از بازار را در اختیار داشته باشید، باید مدام یاد بگیرید و دانش و مهارتهای خود را بهروز نگه دارید.
در برخی مشاغل مثل شغلهای عملی و فنی، تجربه کردن اهمیت بالایی دارد و کسانی میتوانند موفق شوند که بدون تعصب و غر زدن به استقبال تجربیات جدید میروند.
پنجمی اصل بنیادین شوشین
♦ فروتنی و تواضع؛ راز اساسی و کلید طلایی شوشین
اگر کسی میخواهد ذهنی باز، تازه و مبتدی داشته باشد، باید خصوصیت فروتنی و تواضع را هم در خودش پرورش دهد تا بتواند بیادعا و بدون سوگیری و قضاوت، سر کلاس استادان بنشیند، کتاب بخواند و کارهای نو را تجربه کند.
برخی افراد، تظاهر میکنند که همه چیز را میدانند و حتا سکوت کردن و قدرت شنیدن سخنان دیگران را هم ندارند.
آیا چنین انسانهایی میتوانند از استادان یا افراد جوان، چیزی یاد بگیرند و رشد و پیشرفت کنند؟ قطعاً خیر!
با این تفاصیل اگر کسی تواضع نداشته باشد، قطعاً نمیتواند یادگیرنده خوبی باشد و از ذهن تازه و مبتدی بهرهمند شود.
اساساً ذهن تازه، به کسانی هدیه داده میشود که در زمینه یادگیری، تواضع و فروتنی به خرج دهند و بیغرور و ادعا سر کلاس درس بنشینند، کتاب بخوانند، در دورههای آموزشی مختلف شرکت کنند و چیز یاد بگیرند.
دلایل اهمیت و مزایای بهکارگیری مفهوم شوشین در زندگی و کسب و کار
سوالی که ممکن است برای شما هم پیش آمده باشد این است که اصلاً اندیشه شوشین به چه درد میخورد؟ ذهن مبتدی و تازه به چه دردی میخورد؟
در این بخش از مقاله در مورد مزایای داشتن ذهن تازه صحبت میکنیم:
- اولین مزیت داشتن ذهن تازه، امکان رشد و پیشرفت مداوم از طریق یادگیری پیوسته است.
- اگر کسی ذهن تازه داشته باشد، مدام از تجربیات و اشتباههای خودش درس میگیرد و به جای سرزنش کردن خودش، تلاش میکند که بهتر و هوشمندانهتر زندگی کند.
- انسان یادگیرنده، با دیگران، بهتر و زیباتر رفتار میکند و محبوبیتش نزد دیگران، بیشتر میشود. او انسانی فروتن است، خودش را برتر و بالاتر از دیگران نمیداند و از موضعی برابر با مردم رفتار میکند.
- انسانی که ذهن تازه دارد، از زندگیاش لذت بیشتری میبرد و بابت آموختهها و درکی که از جهان به دست میآورد، قدردان است.
- انسانی که از ذهن مبتدی و تازه بهرهمند است، با آغوشی بازتر به استقبال دشواریها میرود و حتا اگر شکست بخورد و ناکام شود، به شکستهایش به عنوان ناکامی و بدبختی نگاه نمیکند؛ بلکه شکستهایش را کلاس درسی ارزشمند و فرصتی برای رشد و شناخت قوانین جهان میبیند.
- اساساً انسانی که اندیشه شوشین را سرلوحه کار خود قرار داده، از تجربه مجدد و امتحان کردن دوباره نمیترسد و میتواند شکستهایش را به پلی برای پیروزی تبدیل کند.
اینها بخشی از مزایای اندیشه شوشین هستند. با کمی اندیشه و تأمل میتوان مزایای بیشتری هم برای این فلسفه ارزشمند پیدا کرد.
آشنایی با مفاهیم ژاپنی؛ دارویی برای برای افزایش طول عمر، شادی و بهبود زندگی
در این مقاله کوشیدیم در مورد مفهوم شوشین (Shoshin) صحبت کنیم، دلایل اهمیت آن را توضیح دهیم و راهکارهایی برای اجرایی کردن این مفهوم در زندگی آموختیم.
امیدواریم با تکیه بر تکنیکهای این مقاله بتوانیم زندگی خلاقانهتر و آگاهانهتری داشته باشیم و بیشتر از جهان و آدمهای پیرامون خود بیاموزیم.
در حال حاضر افراد بسیاری هستند که دنبال رازهای شادی، خلاقیت و عمر طولانی میگردند و دوست دارند به این رازها دست یابند و از آنها بهره جویند.
من پس از پژوهش بسیار، بخشی از این رازها را در فلسفه ژاپن باستان یافتم و در مقالهای نوشتم. برای آگاهی این مفاهیم و فلسفهها، پیشنهاد میشود مقاله ۵ فلسفه از ژاپن باستان برای علاقهمندان به داشتن عمر بالای 100 سال را مطالعه کنید.
آیا با فلسفههای ژاپنی که به بهبود زندگی آدمها کمک میکنند، آشنا هستید؟ تاکنون کدام فلسفه و مفهوم ژاپنی در مسیر بهبود زندگی به یاری شما آمده است؟
لطفاً تجربهها و نظرهای خود را در بخش دیدگاهها (زیر همین مقاله) با ما و سایر همراهان سوخت جت به اشتراک بگذارید.


موضوعات
دستهبندی
محتوای رایگان
اشتراک توربو
فروشگاه
حساب کاربری