در ۱۱ قدم کاملا عملی به اوج مهارت در نوشتن برسید – قسمت دوم

به اندازه تمام انسان‌های روی زمین، نویسنده وجود دارد. چون هر انسانی داستان خودش را دارد و از واژه‌هایی که فقط از دنیای درونی او بیرون می‌آیند برای نوشتن استفاده می‌کند. از طرفی، برای تبدیل شدن به یک نویسنده – چه برای دل خودتان و چه به صورت حرفه‌ای – به ابزارهای پر زرق و برق یا گران قیمت احتیاجی ندارید؛ تنها یک قلم و کاغذ یا کامپیوتری که بتوان نرم‌افزار ورد را در آن نصب کرد لاکچری‌ترین ابزارهای مورد نیاز برای نوشتن به حساب می‌آیند.

در این قسمت، ادامه روش‌های کاربردی برای تقویت مهارت نوشتن را با هم دنبال می‌کنیم.

قِلِق هفتم: آزاد نویسی را تمرین کنید

[bs-quote quote=”نوشتن نوعی درمان است.” style=”default” align=”left” author_name=”گراهام گرین” author_job=”نویسنده سرشناس انگلیسی”][/bs-quote]

یکی از تمرین‌های مورد علاقه من، همین «آزاد نویسی» است. این تمرین، چیزی شبیه به دلجویی از ذهن و قلبمان است. چون بیشتر ما در 24 ساعت شبانه‌روز در حال خط و نشان کشیدن برای ذهن و قلبمان هستیم؛ مثلا مدام با خودمان می‌گوییم: «اینو نگو»، «تو فلان ساعت تمومش کن!»، «نمی‌خواد فکر کنی فقط طبق دستورالعمل جلو برو!» و … . این کارها برای روح آزاد ما چیزی مثل حضور در اردوگاه اُسرا است! ب

رای انجام این کار و چشاندن طعم آزادی به هوای ذهنتان تنها کافی است گام‌های زیر را دنبال کنید:

• یک موضوع را در نظر بگیرید
• بدون هیچ قید و شرطی، بدون هیچ قانونی، بدون رعایت دستور نگارش، بدون هیچ باید و نبایدی، فقط شروع به نوشتن کنید. من همیشه وقتی به این قسمت می‌رسم با خودم می‌گویم: «فقط هر چیزی که دلت می‌خواد رو بنویس. الان وقت آزاد نویسیه. پس راحت باش»
• پس از آنکه نوشتنتان تمام شد، آن را با صدای بلند برای خودتان بخوانید و بخش‌هایی که به نظرتان نیاز به بازنویسی دارند را ترمیم کنید. به همین سادگی.

نکته جالب اینجا است که تقریبا 80 درصد متن‌هایی که به شیوه آزادنویسی نوشته می‌شوند مثل اولشان باقی می‌مانند و نیازی به بازنویسی پیدا نمی‌کنند.

قِلِق هشتم: گنج‌نامه خودتان را دست و پا کنید

برای تقویت مهارت نوشتن باید در مورد یک موضوع، گوشی دستمان باشد و آن این است که نوشتن، نوعی محصول ذهنی است. هر محصولی به مواد اولیه نیاز دارد. مواد اولیه مورد نیاز برای نوشتن، مطالعه کردن است. از آنجا که شما در حال خواندن یک گفتگو در مورد تقویت مهارت نوشتن هستید پس حتما می‌دانید که مطالعه کردن با نوشتن گره خورده است. اما به جز خواندن، کار مهم دیگری هم هست که باید انجامش دهید و آن جمع کردن واژه‌های ناب است.

اما هنوز نکته آخر باقی مانده است. فقط جمع کردن این واژه‌ها کافی نیست. بلکه شما باید از آنها استفاده هم بکنید؛ یعنی وقتی در حال نوشتن هستید، دفترتان را جلوی خودتان باز کنید و از واژه‌های آن برای جذاب کردن نوشته‌هایتان کمک بگیرید. البته من کار دیگری هم انجام می‌دهم و آن خواندن گنج‌نامه‌ام مثل یک کتاب است. مرور این واژه‌ها، اصطلاحات و جمله‌های ناب به من و شما کمک می‌کند تا آنها را کم‌کم وارد ذهنمان کنیم تا در زمان مناسب بتوانیم نهایت بهره را از آنها ببریم.

قِلِق نهم: میان نوشتن و ویرایش آن تفاوت قائل شوید

یکی از اشتباه‌هایی که شاید بیشتر ما موقع نوشتن انجام دهیم، ویرایش کردن نوشته‌هایمان همزمان با نوشتن آنها است؛ اما در حقیقت، نوشتن، یک چیز و ویرایش کردن آن چیز دیگری است. ترکیب کردن این دو کار متفاوت، همچون آبی خنک، آتش کوره تخیلتان را خاموش می‌کند و بهترین ایده‌ها را از چنگتان در می‌آورد.

گذشته از این، میان ویرایش یک نوشته و ویراستاری آن هم تفاوت وجود دارد و این‌ها را هم نباید با هم قاطی کنید. هنگامی که شما نوشته خودتان را ویرایش می‌کنید قلب محتوایی که ساخته‌اید را به تماشا می‌نشینید؛ انگار که در حال به توافق رسیدن با روحتان هستید تا بهترین شکل مفهوم را با ملات واژه‌ها به نمایش بگذارد.

اما در ویراستاری کردن کاری به مفهوم ندارید و فقط به ظاهر جمله‌ها و ترتیب هم‌نشینی‌شان توجه می‌کنید. در این هنگام، باید یک ذره‌بین دستتان بگیرید و خیلی بی‌رحمانه به جان جمله‌هایتان بیفتید! فعل و فاعل را با هم نسبت دهید، واژه‌های اضافی را از جمله اخراج کنید و علامت‌های نگارشی را در جای خودشان درست و منظم به کار ببرید.

در نهایت هم چند بار متنتان را بخوانید؛ اما این بار از نگاه فردی که به دنبال یک اشتباه در مفهوم یا نگارشتان می‌گردد! در این وضعیت، شما دست پیش را می‌گیرید که در آینده و به دست خوانندگانتان پس نیفتید!

قِلِق دهم: متنتان را رها کنید و دوباره به سراغش بروید

[bs-quote quote=”به هر اندازه که می‌توانید کتاب بخوانید، این کار به شما نحوه خوب نوشتن را می‌آموزد و دامنه واژگانتان را گسترش می‌دهد.” style=”style-4″ align=”left” color=”#9b9ca0″ author_name=”جی. کی. رولینگ” author_job=”نویسنده کتاب‌های هری پاتر” author_avatar=”https://sookhtejet.com/wp-content/uploads/2016/11/J-K-Rowling.jpg”][/bs-quote]

معمولا نویسندگان بزرگ از این روش استفاده فراوانی می‌کنند. به همین دلیل آن را در لابه‌لای تقویت مهارت نوشتن گنجاندم. برای این کار شما باید متن خودتان را پس از نوشتن، به مدت یک روز تا یک هفته به حال خودش رها کنید و پس از این بازه زمانی به سراغش بروید. در این هنگام است که متوجه جمله‌های ضعیف، واژه‌های اضافی یا پیچیدگی‌های بی‌مورد می‌شوید. با بازنویسی کردن بخش‌های مختلف متنتان می‌توانید خیلی قوی‌تر و حرفه‌‌ای‌تر بنویسید.

قِلِق یازدهم: به شیوه متفاوتی مطالعه کنید

مطالعه کردن یکی از پایه‌ای‌ترین تمرین‌ها برای نوشتن است؛ اما در اینجا نمی‌خواهم به شما بگویم که لطفا بروید و مطالعه کنید. بلکه می‌خواهم به شما پیشنهاد بدهم که برای تقویت مهارت نوشتن خود از روش دیگری برای مطالعه کردن استفاده کنید. در این روش، شما باید مطالعه خود را به دو مرحله تقسیم کنید:

1. کتاب را مثل همیشه بخوانید

در این گام، نیازی نیست کار خاصی انجام بدهید. فقط کتابی که در دست دارید را با هدف لذت بردن از آن مطالعه کنید.

2. کتاب را مثل یک نویسنده بخوانید

برای این کار باید کتاب را به شیوه‌ای نقادانه بخوانید و حتی آن را مهندسی معکوس کنید؛ یعنی متن را بخوانید، سپس سبک نوشتاری نویسنده، ساختار جمله‌ها، اصطلاحاتی که آنها را در متن به کار برده، اضافه‌گویی‌ها یا حتی کم‌گویی‌های او، شیوه‌های نویسنده در انتخاب واژه‌ها، روان بودن جمله‌ها، شیوه او در استفاده از چهارچوب‌ها و حتی علامت‌های نگارشی را زیر ذره‌بین ببرید.

این کار به شما کمک می‌کند تا اطلاعات بسیار زیادی از ماجرای نوشتن و سبک و سیاق آن به دست بیاورید.

در کنار هم رشد کردن لذتی دو چندان دارد

در طول این مقاله سعی کردیم که در کنار هم 11 روش کاربردی برای افزایش مهارت نوشتن را پیدا کنیم. بدون شک، روش‌های بسیار زیاد دیگری هم وجود دارند که می‌توانند در این زمینه به ما کمک کنند. حالا نوبت شما است. به جز این 11 تمرین، دست‌کم یک تمرین دیگر را در کامنت‌ها برای من و دیگر خواننده‌های سوخت جت بنویسید تا در کنار هم بیشتر یاد بگیریم و بهتر بنویسیم.

مشتاقانه منتظر نکته‌های ناب شما هستم.