روش سه مرحلهای ایلان ماسک برای تصمیمگیری درست در هر شرایطی
چطور مثل یک نابغه فکر کنیم و مشکلات دشوار را حل کنیم؟
ایلان ماسک در سن 46 سالگی در حیطههای مختلف سه شرکت چندین میلیارد دلاری راه انداخته بود که هر کدام در نوع خود یک تحول انقلابی محسوب میشوند.
- Pay pal: خدمات مالی
- Tesla Motor: خودرو سازی
- SpaceX: هوافضا
البته این لیست کامل نیست و حتی شهر خورشیدی (انرژی) را دربرنمیگرد. ایلان ماسک به این ساخت این شهر کمک کرد و به تازگی آن را به مبلغ 2.6 میلیارد دلار خریده است.
در همان نگاه اول میتوان به موفقیت سریع او، توانایی حل مشکلات حل نشدنی و خلاقیت نابغانه و باور نکردنی او پی برد.
خود ایلان ماسک در جایی اعلام کرده که بیش از 15 سال است که هفتهای 100 ساعت کار میکند اما به تازگی حجم کارش به 85 ساعت در هفته رسیده و کاهش چشمگیری داشته. شایعات به ما میگویند که او حتی وقت ناهار هم استراحت نمیکند و همزمان چندین کار را باهم پیش میبرد. او در حین غذا خوردن همزمان در جلسات شرکت میکند و به پاسخ دادن به ایمیلها نیز میپردازد.
بدون شک مسئولیت پذیریِ کاری نقش مهمی در نبوغ درونی و بهترین شدن در هر کاری ایفا میکند اما این همه ماجرا نیست و همهچیز به مسئولیت پذیری کاری برنمیگردد. آدمهای سختکوش زیادی هستند که هنوز به پیشرفتهای زیادی در زندگی دست نیافتهاند و قبل از اینکه بهترین آثارشان را به جهانیان نشان دهند، از دنیا میروند.
پس این راز عظیم و حلقه گمشدهی خلاقیت نوآورانه و موفقیت پرسرعت در چیست؟
دیگر ذهنهای درخشان تاریخ بشریت هم ( مثل ارسطو، اقلیدس، ادیسون، فاینمن، نیکولا تسلا) درست مانند ایلان ماسک در طول زندگیشان از این رازِ عظیم و حلقه گمشده برای یادگیری سریع، حل مشکلات دشوار و خلق کارهای بزرگ استفاده کردهاند.
این راز عظیم و حلقه گمشده لزوما ربطی به پشتکار آنها نداشته بلکه بیشتر به طرز فکرشان مرتبط بوده است.
بیاید راجع به حل مسئله به روش نوابغ صحبت کنیم:
▼ اصول اولیه فکر کردن:
ایلان ماسک در یک مصاحبه با کریس اندرسون این راز عظیم و حلقه گمشده که به خلاقیت و موفقیت و نبوغش منجر شده، آشکار میکند که به آن استدلال از اصول اولیه گفته میشود.
ماسک میگوید:
«خب من فکر میکنم چهارچوب خوبی برای تفکر وجود داره و این چهارچوب فیزیکه. راستش رو بخواید از نوع استدلال اصول اولیه ست. به طور کلی من فکر میکنم که ما چیزها رو به حقایق اساسیشون خلاصه میکنیم و از آنجا استدلال میکنیم، برخلاف استدلال از طریق قیاس.
ما در بیشتر زندگیمان، با استدلال از طریق قیاس، زندگی رو پشت سر میذاریم، که اساساً به معنی کپی کردن کارهایی ست که دیگران انجام میدن. ما فقط یه سری تغییرات به اونها اضافه میکنیم.»
به زبان سادهتر اولین اصل تفکر اصولی این است که آگاهانه و فعالانه تمرین کنید هرآنچه که راجع به یک مشکل یا یک سناریو میدانید، زیر سوال ببرید و سعی کنید از اول دانش و اطلاعات کسب کنید و راهحلهای جدید بیابید. درست مثل یک نوزاد تازه متولد شده.
از طرف دیگر؛ استدلال از طریق قیاس، داشتن دانش و حل مشکلات بر اساس فرضیات و باورها در واقع بهترین شیوههای رایج و مورد تایید در بین اکثریت مردم است.
درحقیقت دانستن اصول اولیه فکر کردن به شما کمک میکند که یک جهانبینی منحصر به فرد برای نوآوری و حل مسائل دشوار داشته باشید. جهانبینی که هیچکس دیگر حتی نمیتواند آن را درک کند.
در ادامه به نحوه استفاده صحیح از این اصول طی 3 مرحله میپردازیم. جالب است بدانید خود ایلان ماسک این اصول را توصیه کرده:
◉ مرحله اول: فرضیات فعلی خودتان را شناسایی و تعریف کنید:
آلبرت انیشتین میگوید:
«من اگر برای حل یک مشکل یک ساعت وقت داشته باشم،
55 دقیقه را صرف فکر کردن به مشکل و 5 دقیقه را صرف فکر کردن به راهحل میکردم.»
چند مثال از زندگی روزمره در تجارت، بهداشت و صنایع دستی را به هم بخوانیم.
- برای اینکه کسب و کارم رشد کنه به پول زیادی نیاز دارم.
- برای اینکه بتونم یک هنرمند موفق بشم باید مبارزه کنم و گرسنگی بکشم.
- من اصلا وقت کافی برای ورزش کردن و رسیدن به وزن ایدهآلم ندارم.
وقتی با چالش یا مشکل آشنایی رو به رو شدید، ابتدا فرضیاتی فعلیتان را درباره آن مشکل بنویسید
(نکته: میتوانید خواندن این مقاله را موقتا کنار بگذارید و سراغ نوشتن بروید!)
◉ مرحله دوم: مشکل به وجود آمده را به اصول اساسی تبدیل کنید
«مهم است که دانش را نوعی درخت معنایی بدانیم. قبل از هرچیز مطمئن شوید .
قبل از اینکه درگیر برگهای یک درخت (یعنی جزئیات) شوید،
اصول بنیادی یعنی تنه و شاخههای بزرگ این درخت را درک کرده باشید.»ایلان ماسک
این اصول اساسی درحقیقت اساسیترین حقایق یا عناصر هرچیزی هستند.
بهترین راه برای کشف این حقیقت پرسیدن سوالهای محکم و قدرتمند است که جواهرات مبتکرانه را کشف میکند.
ایلان ماسک در مصاحبه با کوین رز در این باره یک مثال میزند:
ممکنه یه نفر بگه که «باتریها خیلی گرون هستن و همیشه همینطور بودن. و از لحاظ تاریخی هزینهشون 600 دلار در هر کیلوات در ساعت بوده. و در آینده هم همینطور خواهند بود.»
اصول اولیه به شما میگه که: «مواد تشکیل دهنده باتریها چی هستن؟ ارزش بازار سهام مواد تشکیلدهنده باتریها چقدر هستن؟»
باتریها شامل کبالت، نیکل، آلومینیوم، کربن، مقداری پلیمر برای جداسازی و یک قوطی آببندی هستن. اونها رو براساس موادشون بسنجید و بگید: «اگه ما این مواد رو در بورس فلزات لندن بخریم، هزینهشون چطور میشه و چقدر برامون آب میخوره؟»
یه چیزی توی مایههای 80 دلار در هر کیلووات بر ساعت. پس واضحه که شما فقط باید به راههای هوشمندانهای فکر کنید که این مواد رو به دست بیارید و اونها رو به صورت سلول باتری ترکیب کنید. به این ترتیب شما باتریهایی دارید که از چیزی که فکر میکنن، خیلی ارزانتر براتون تموم شده.»
این اصول اولیه کلاسیک تفکر در عمل است.
ماسک به جای پیروی از باورهای پذیرفته شده اجتماعی مبنی بر گران بودن بستههای باتری، این باورها به چالش میکشد.
چطور این کار را میکند؟
با پرسیدن سؤالات قدرتمندی که حقایق یا عناصر اساسی مانند کربن، نیکل، آلومینیوم را معلوم میکند
و سپس راهحلهای مبتکرانهای را به معنای واقعی کلمه از ابتدا ایجاد میکند.
◉ مرحله سوم: از ابتدا راهحلهای جدید ایجاد کنید
«کسی که میگوید میداند چه فکر میکند اما نمیتواند آن را به خوبی بیان کند،
معمولا نمیداند که چه فکری میکند.»فیلسوف، نویسنده و استاد دانشگاه شیکاگو و دانشگاه کلمبیا
هنگامی که مشکلات یا فرضیات خود را شناسایی کردید و به اساسیترین عناصر آن (تنه و ریشه درخت) رسیدید، میتوانید یک شروع جدید داشته باشید و راهحلهای روشنگرانه جدیدی برای خودتان ابداع کنید.
سه مثال ساده در زندگی روزمره برایتان میزنیم که بهتر متوجه این موضوع شوید (از مرحله 1 تا 3)
-
فرض اول: برای اینکه کسب و کارم رشد کنه به پول زیادی نیاز دارم.
برای اینکه کسب و کارتان رشد کند و سودآوری داشته باشد به چه چیزی نیاز دارید؟
-باید محصولات یا خدماتمان رو به مشتریهای بیشتری بفروشم.
آیا برای فروش به مشتریان جدید باید هزینه زیادی صرف کرد؟
– نه لزوماا! احتمالا با هزینه خیلی کم هم میتوانم مشتریان جدیدی را به دست آورم.
چه کسی میتواند این کار را بکند؟ چطور میشود یک معامله بُرد – بُرد داشت؟
– حدس میزنم میتوانم با کسب و کارهای دیگری که به مشتریها همین خدمات ما را میدهند، همکاری و شراکت کنم و سود را 50/50 تقسیم کنیم.
ایده جالبی به نظر میآید!
-
فرض دوم: برای اینکه بتونم یک هنرمند موفق بشم باید مبارزه کنم و گرسنگی بکشم.
به عنوان یک هنرمند؛ برای آفریدن یک اثر هنری عالی و گذران یک زندگی خوب به چه چیزی نیاز دارید؟
– نیاز دارم که به میزان معقولی مشتری داشته باشم که آثار هنری من را ستایش کنند و بخرند.
برای داشتن مخاطب (و مشتری بالقوه) بیشتر به چه چیزی نیاز دارید؟
– احتمالا به بازاریابی. اما دوست ندارم خودم را تبلیغ کنم. ترجیح میدهم این کار را نکنم.
بسیار خب. آیا راه دیگری هم هست که بتوانید هنرتان را بدون اینکه غیراخلاقی به نظر برسد، تبلیغ کنید؟
-بله اگر تمرکز فروش آثار هنری من با هدف خدمت به مشتری و کمک به او باشد، میتوانم پول بیشتری را برای آفرینش هنر بیشتر به دست بیاورم که به افراد بیشتری کمک کنم
جالب شد …
-
فرض سوم: من اصلا وقت کافی برای ورزش کردن و رسیدن به وزن ایدهآلم ندارم.
برای اینکه وزن کم کنید، به چه چیزی نیاز دارید؟
– ورزش بیشتر. شاید 5 روز در هفته و هر بار یک ساعت. درحالی که الان فقط 3 روز در هفته ورزش میکنم
اما با ورزش کمتر هم میتوانید وزن کم کنید. چطور؟
میتوانید علاوه بر تمرینات فعلیتان، 3 روز در هفته تمرینات 15 دقیقهای را امتحان کنید. این تمرینات را میتوانید به سرعت انجام دهید و تمام بدنتان را درگیر کنید و در مدت زمان کمتر، چربی سوزی بیشتری داشته باشید.
◉ متفاوت فکر کنید
«ایدههای خوب همیشه احمقانه به نظر میرسند، تا زمانی که دیگر احمقانه به نظر نرسند.»
ایلان ماسک – کتابِ چطور مدیر عامل اسپیس ایکس و تسلا آینده ما را میسازند؟
ما معمولاً وقتی با مشکلات پیچیدهای مواجه میشویم، به طور پیشفرض مثل بقیه فکر میکنیم. دانستن اصول اولیه تفکر یک روش قدرتمند است که به شما کمک میکند از این ذهنیت گلهای بیرون بیایید، خارج از چارچوب فکر کنید و راهحلهای کاملاً جدیدی را برای مشکلات آشنا ابداع کنید.
با شناسایی فرضیات فعلیتان ، تجزیه آنها به حقیقت اساسیشان (مثال درخت) و ایجاد راهحل از همان ابتدا – میتوانید برای مشکلات پیچیده به راهحل های مبتکرانه برسید و در هر زمینهای طرز فکر منحصر به فردی داشته باشید.
توصیه ایلان ماسک به جوانان برای داشتن زندگی بهتر