معجزهی خواب – برای نتیجه و خلاقیت بیشتر
اوایل دهه 1900 بود که سالوادور دالی (نقاش سوررئالیست) برای یافتن ایدههای خلاقانه و افزایش بهرهوریاش در کار، ترفند چرت زدن را کشف کرد.
سالوادور دالی روی صندلی مینشست و یک دستش را روی دسته صندلی قرار میداد و مچ دستش را به صندلی میبست و یک کلید فلزی سنگین را با دستش میگرفت و یک بشقاب وارونه را مقابل خودش قرار میداد.
به محض اینکه خوابش میگرفت و شروع به چرت زدن میکرد، کلید از دستش میافتاد و به بشقاب میخورد و دالی از خواب میپرید.
خودِ سالوادور دالی این روش را اینطور توصیف میکند که:
فقط باید اجازه دهید که یک چرت عصرگاهی شما را به آرامی در خود غرق کند. ممکن است در همان لحظه که خوابتان میبرد، از افتادن کلید آگاه باشید و بدانید که تا چند صدم ثانیه دیگر صدای سقوطش و برخوردش با بشقاب وارونه شما را بیدار میکند
منبع: 50 راز کاردستی جادویی
چند دهه بعد؛ این حالت ذهنی بین خواب و بیداری که سالوادور دالی آن را کشف کرد، هیپناگوژیا نامیده شد.
مبتکران، هنرمندان و نویسندگان مشهوری مثل توماس ادیسون، بتهوون و مرلی شلی هم درست مثل سالوادور دالی از قدرت چرت زدن استفاده کردند تا بتوانند مسیر پیشرفتهای خلاقانهشان را هموار کنند.
حالا بیاید به ارتباط بین چرت زدن و بهرهوری، خلاقیت و سلامتی بپردازیم و آن را از دیدگاه علمی بررسی کنیم.
🔅چرا چرت زدن معجزه میکند؟!
اول از همه؛ چرت عصرگاهی تلاش زیادی نمیخواهد و مزایای زیادی دارد.
اما یک نکته که نباید از آن غافل شد این است که
اما فراموش نکنید که چرت زدن به روش نادرست باعث میشود که احساس کسالت کنید و زمان ارزشمندتان را هدر دهید.
دوم؛ طبق مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها؛ تقریبا از هر 3 بزرگسال، خواب شبانه یک نفر کمتر از 7 ساعت (پایه خواب ملی) ست.
برای بسیاری از بزرگسالانی که خواب شبانه کافی ندارند، چرت زدن یک فرصت عالی را برای جبران کمخوابی فراهم میکند.
سوم؛ تا به حال از خودتان پرسیدهاید که چرا گاهی در یک ساعات مشخصی از روز احساس خوابآلودگی میکنید و در ساعات خاصی احساس میکنید انرژی زیادی دارید؟
علتش تغییرات بیولوژیکی درونیتان است. این تغییرات را ریتم شبانهروزی نامیدهاند.
سطح انرژی اکثر مردم نیمه شبها (از ساعت 02 تا 04 صبح) و بعداز ظهرها (از ساعت 1 تا 3 –بعد از ناهار) به کمترین میزان خودش میرسد.
چرت عصرگاهی به شما کمک میکند که این افت انرژی در طول ریتم شبانهروزیتان مقابله کنید.
به این ترتیب، شما باید ساعاتی را که بیشترین انرژی را دارید پیدا کنید و مهمترین کارهایتان را همان زمان انجام دهید.
با این کار بهرهوریتان افزایش پیدا میکند.
🔅با خوابِ بیشتر عملکرد ذهنیتان را افزایش دهید!
محققان دانشگاه پنسلوانیا نتایج یکی از مطالعات اخیرشان را در مجله انجمن آمریکایی سالمندان منتشر کردند. این مطالعه راجع به تاثیرات چرت زدن بر سلامت روان و حافظه ما بود.
آنها 3000 نفر را مورد مطالعه قرار دادند که رابطه بین مدت و تعداد دفعات چرت عصرگاهی این افراد و عملکردشان در تواناییهای مختلف ذهنی را بررسی کنند. آنها از این افراد چندین آزمون گرفتند. این آزمونها شامل سوالات مربوط به تاریخ، مسائل پایه ریاضی، حفظ و یادآوری لغات بود. در مجموع تقریبا 60 درصد شرکتکنندگان بعد از ناهار چرت زدند و میانگین چرت زدنشان هم 63 دقیقه بود.
محققان بعد از اینکه کسانی را که چرت زده بودند و کسانی را که چرت نزده بودند را با هم مقایسه کردند، متوجه شدند که رابطه مستقیمی بین چرت زدن و توانایی حافظه و عملکرد ذهنی بالا وجود دارد.
علاوه براین؛ شرکتکنندگانی که حدود یک ساعت چرت زده بودند، در مقایسه با کسانی که چرت کوتاهتر یا طولانیتری داشتند، عملکرد بسیار بهتری در آزمونها و تستها داشتند.
عملکرد ذهنی شرکتکنندگانی که اصلا چرت نزده بودند و یا چرتشان کمتر یا بیشتر از یک ساعت بود، 4 تا 6 برابر کاهش یافته بود.
محققان با توجه به این کاهش عملکرد ذهنی، احتمال میدهند که این شرکتکنندگان در طولانی مدت هم دچار مشکلاتی شوند و از نظر ذهنی 5 سال زودتر پیر شوند!!
این مطالعه به خوبی نشان میدهد که
اگر چرتتان خیلی طولانی یا خیلی کوتاه باشد، هیچ فایدهای برایتان ندارد و همچنان احساس کسالت میکنید.
در ادامه به فلسفه علمی چرت زدن میپردازیم و چند استراتژی کاربردی برای چرت زدن را به شما یاد میدهیم.
🔅ویژگیهای یک چرت خوب
چند نکته علمی برای افزایش بهرهوری، خلاقیت و سلامتی با استفاده از چرت زدن:
اولین ویژگی یک چرت خوب
☢️ برای چرتتان زمان مشخصی را تعیین کنید.
همانطور که گفتیم مدت زمان چرت زدن بسیار مهم است. به گفته متخصصان خواب یک چرت خوبِ 10 تا 20 دقیقهای برای تقویت انرژی و تواناییهای ذهنی کافی ست.
دلیلش هم این است که چرخه خواب حدود 90 دقیقه است و چندین مرحله دارد. چند مرحله آخر فعالیتهای امواج مغذی را کند میکنند.
همانطور که ممکن است خودتان تجربه کرده باشید، وقتی وارد یکی از این مراحل خواب شوید، بیدار شدن برایتان سخت میشود و احتمالا احساس خستگی و کسالت زیادی خواهید داشت.
اگر بعدازظهرها زمان آزاد بیشتری دارید (یعنی بین 60 تا 90 دقیقه) میتوانید از این فرصت استفاده کنید و چرخه خواب را یک بار به طور کامل تجربه کنید و از عملکرد ذهنی بالایی که نصیبتان میشود، نهایت بهره را ببرید.
فراموش نکنید که مدت زمانی که برای به خواب رفتن نیاز دارید را هم در نظر بگیرید. به طور متوسط 14 دقیقه طول میکشد که هر فرد معمولی بتواند به خواب برود. این زمان را هم در نظر بگیرید و آن را بخشی از چرخه خواب به حساب نیاورید.
یک تکنیک دیگر اینکه از تایمر گوشی موبایلتان استفاده کنید که شما را از خواب بیدار کند.
دومین ویژگی یک چرت خوب
☢️ زمان مناسبی را برای چرت زدن انتخاب کنید.
همانطور که گفتیم بهترین زمان برای چرت زدن وقتی ست که انرژیتان به پایینترین سطح خود رسیده است که معمولا بین ساعت 1 تا 4 بعد از ظهر است. معمولا بعد از ناهار انرژی همه کاهش پیدا میکند.
خوابیدن بعد از ساعت 4 عصر ممکن است خواب شبانهتان را آشفته کند و چرخه خوابتان را کاملا برهم بزند. بنابراین پیشنهاد ما به شما این است که به تاثیری که چرتهای عصرگاهی به روی خواب شبانهتان دارد، دقت کنید.
سومین ویژگی یک چرت خوب
☢️ چرت زدن را تمرین کنید.
بله، چرت زدن هم به تمرین نیاز دارد! یک مهارت است. علاوه بر این؛ چرت زدن هم مثل همه چیزهای دیگر در زندگی عادتی ست که ایجاد و پایبندی به آن زمانبر است. خودتان اگاهانه تصمیم بگیرید که کجا و چه ساعتی میخواهید چرت بزنید. چرت زدنهایتان را در جدول برنامهریزی روزانهتان جای دهید و درست مثل تمرینات ورزشیتان به آن پایبند بمانید.
اگر شما هم این مشکل را دارید که سریع خوابتان نمیبرد، میتوانید تنکیک تنفسی 4-7-8 را اجرا کنید. معجزه میکند!
چهارمین ویژگی یک چرت خوب
☢️ در یک محیط تاریک و آرام چرت بزنید.
یک چرت ایدهآل باید در محیطی تاریک و آرام باشد. درست مثل یک خواب ایدهآل.
اما مشکل اینجاست که اگر در خانه کار نکنید یا ساعات کاری انعطافپذیری نداشته باشید، تقریبا غیرممکن است که در اداره یا دفترتان بتوانید چنین محیطی پیدا کنید!
با این حال بهترین راه برای حل این مشکل هم این است که چشمبند و هدفون استفاده کنید.
چشمبند این امکان را به شما میدهد که نور را هرزمان که خواستید، خاموش کنید و هدفون هم با کمک یک موسیقی آرامشبخش باعث میشود که چرت خوبی بزنید.
پنجمین ویژگی یک چرت خوب
☢️ چرت کافئیندار را امتحان کنید.
میدانیم که فکر میکنید ما اشتباها این مطلب را نوشتهایم! اما اینطور نیست. این یک ترفند عجیب اما محبوب است. یک فنجان قهوه یا نوشیدنی کافئیندار بنویشید و بعد بلافاصله یک چرت 20 دقیقهای بزنید!
هرچند که احمقانه به نظر میرسد اما با این کار هم از مزایای چرت زدن بهره میبرید و هم کافئین و انرژیتان چند برابر میشود. معمولا حدودا 20 دقیقه طول میکشد که کافئین بتواند اثر کند. تحقیقاتی هم هست که علت این موضوع را توضیح میدهد.
بعد از یک چرت خوب، آدنوزین از بدن خارج میشود و احساس انرژی بیشتری خواهید داشت.
جالب است که مولکولهای کافئین از نظر ساختاری شبیه مولکولهای آدنوزین هستند. در نتیجه این مولکولها، گیرندههای آدنوزین را مسدود میکنند اجازه نمیدهند که مولکولهای آدنوزین واقعی (که باعث میشوند احساس خستگی کنید) به گیرندهها بچسبند.
چرت هرگز جای یک خواب با کیفیت را نمیگیرد.
باوجود اینکه از اهمیت و فواید چرت زدن حرف زدیم، اما نباید از این نکته غافل شویم که چرت هرگز نمیتواند جای یک خواب خوب و با کیفیت را بگیرد.
اگر شما هم جز آن دسته از افرادی هستید که خواب شبانهتان کافی نیست و هنوز نتوانستهاید خواب شبانهتان را تنظیم کنید، لطفا قبل از اینکه به فکر یادگیری مهارت چرت زدن باشید، خواب شبانهتان را اصلاح کنید و سعی کنید که هر شب، خواب باکیفیت و کافی داشته باشید.
نباید از چرت زدن به عنوان یک راه حل برای مقابله با
سایر عادتهای بد و ناسالم زندگیتان استفاده کنید.
اگر همیشه احساس خستگی میکنید ممکن است علتش عادتهای بد غذایی، نشخوار فکری یا عادتهای کاری و اجتماعی ناسالمتان باشد.
فراموش نکنید چرت زدن فقط یکی دیگر از ابزارهای موثری ست که میتواند باعث افزایش بهرهوری و خلاقیتتان شود و قرار نیست گره از تمام مشکلاتتان باز کند و زندگیتان را متحول کند!