استرس… غول دوست‌داشتنی من، سلام !

میدونید همیشه وقتی درباره یک ویژگی بد صحبت کنیم یا در مورد اینکه چه چیزی باعث به وجود آمدن عمده مشکلات روحی و روانی و جسمی میشه اولین و مهم‌ترین نامی که به ذهن ما و یا جناب گوگل میرسه چیه؟ بله حدس شما درسته !

استرس دشمن شماره یک روحیات ماست

از دیدگاه خیلی از افراد و یا حتی پزشکان مهم‌ترین عامل بدبختی و مشکلات روزمره تنها به یک عامل به نام استرس برمی گرده و این‌که هر کاری که از دستمون بر میاد باید انجام بدیم تا اون رو ازخودمون دور کنیم و زندگی آرام و سعادتمندتری(!) رو داشته باشیم.

همیشه از بچگی یاد گرفتیم که یک غول خطرناک وجود داره و زندگی ما رو تهدید میکنه و هرلحظه منتظر فرصتیه که به ما آسیب بزنه،

حالا سؤالی که ممکنه تو ذهن شما ایجادشده باشه اینه که مگه این‌طور نیست؟ پس چطور باید باشه؟

راستش رو بخواهید من هم همیشه استرس رو به‌عنوان یک پدیده خطرناک تلقی می‌کردم و هر وقت توی محیط کار و یا خانوادگی دچار واکنش‌های استرس‌زا می‌شدم می‌ترسیدم چون احساس می‌کردم که هرلحظه ممکنه قبلم از سینم بیرون بزنه یا این‌که سکته کنم یا مغزم از هم بپاشه!
(خواهشا خیلی سخت نگیرید بالاخره یکم مبالغه بد نیست!)

اما یک تجربه جالب خیلی از باورهای من رو در زمینه استرس دچار چالش کرد و دوست دارم اون رو با شما در میون بگذارم: من چند  وقت میشه که در کلاس‌های مکالمه زبان شرکت می‌کنم و رویه کلاس هم به این شکله که در هر جلسه در مورد یک موضوع (که میتونه یک کلیپ سخنرانی یا کتاب و …) باشه صحبت می‌کنیم.

در اون جلسه قرار شد که یکی از سخنرانی‌های سایت معروف و معتبر TED.com روبه این نام بررسی کنیم:

چگونه استرس را به بهترین دوست خود تبدیل کنیم؟

شاید ممکنه بعضی از شما با خوندن این جمله با خودش فکر بکنه اینم از اون حرفاست!
دیگه همین یکی رو کم داشتیم!
مگه میشه چیزی رو که به‌عنوان مهم‌ترین عامل سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی و عروقی و…(خیلی چیزای دیگه!) معرفی میشه بتونه فایده‌ای حداقلی برای ما داشته باشه چه برسه به این‌که بخواد دوست ما تلقی بشه !

خوب خوشحالم که باعث شدم یکم ذهن تون درگیر این مسئله و موضوع بشه حالا بریم و ببینیم خانم کلی مک گونیکال (Kelly McGonical) – که قبلا خلاصه کتابش رو اینجا دانلود کردید – یک روانشناس در حوزه سلامت روان هستند تحقیقات متعدد روان‌شناختی رو در مورد استرس انجام دادند چه دلیلی برای گفتن این جمله داشتند؟

اجازه بدید خلاصه‌ای از مطالبی که شنیدم رو با شما در میون بگذارم :

» اول

تحقیقات انجام‌شده نشون میده که استرس میتونه باعث افزایش میزان مرگ‌ومیر و مشکلات قلب و عروقی و بیماری‌های ازاین‌دست باشه اما فقط درصورتی‌که باور داشته باشیم استرس اثرات بدی برای ما به دنبال داره.

» دوم

در هشت سالی که مرگ‌ومیرها رو پیگیری می‌کردند، ۱۸۲٫۰۰۰ آمریکایی به‌صورت نابهنگام مرده‌اند، نه به خاطر استرس داشتن، بلکه به دلیل باور به اینکه استرس برای شما مضر است.

این برای بیش از ۲۰٫۰۰۰ مرگ در سال صدق می‌کنه. خب، اگه این ارزیابی درست باشه باور داشتن به بد بودن استرس برای شما، تبدیل میشه به پانزدهمین دلیل مرگ در امریکا!

» سوم

اکسیتوسین یک هورمون عصبی است که غریزه‌ی اجتماعی بودن مغز شما رو تنظیم می‌کنه.
شما رو تشویق میکنه که کارهایی رو برای تقویت روابط نزدیکتون انجام بدید. اکسیتوسین به شما تمایل برای ارتباط فیزیکی میده با دوستان و خانواده تون. همدلی شما رو با دیگران افزایش میده.

حتی باعث میشه ترغیب بیشتری پیدا کنید برای کمک کردن و حمایت کسانی که براشون اهمیت قائل هستید. حتی برخی افراد پیشنهاد دادن که ما باید اکسیتوسین بکشیم (مثل نوعی مواد مخدر مصرف کردن!) تا مهربان‌تر و دلسوزتر بشیم.

اما اینجا چیزی که بیشتر مردم در مورد  نمی‌دانند اینه که اکسیتوسین هورمون استرس است.
غده هیپوفیز شما اون رو بیرون می‌ریزه به‌عنوان بخشی از علائم پاسخ به استرس؛ مانند آدرنالین که باعث تپش قلب شما می‌شه اکسیتوسین در پاسخ به استرس شما سهم زیادی داره و وقتی اکسیتوسین در پاسخ به استرس ترشح میشه، به شما انگیزه میده تا جویای حمایت بشید.

پاسخ طبیعی بدن شما به استرس شما رو تحریک می‌کنه تا احساس تون رو با یک نفر درمیان بگذارید بجای اینکه اون رو توی خود تون بریزید. این پاسخ میخواد به شما این تضمین رو بده که وقتی یه آدم دیگه در زندگی شما، با مشکلات درگیره، شما متوجه می شید و بنابراین شما می‌تونید از هم حمایت کنید.

وقتی زندگی دشوار است، پاسخ استرس شما
می‌خواد شما در میان افرادی باشید که شما رو دوست دارند.

» چهارم

مطالعه ی دیگه ای حدود هزار فرد بالغ رو در امریکا در بر می‌گیره، اون ها بین ۳۴ تا ۹۳ سال سن دارند و از اون ها پرسیده شده چقدر استرس در سال گذشته تجربه کردید؟ همچنین چقدر زمان رو برای کمک به دوستان، همسایگان و افراد درون جامعه تون سپری کردید؟

سپس اون ها از آمار رسمی در پنج سال بعد استفاده کردند تا بفهمند چه کسی مرده.

خب، اول خبرهای بد: هر تجربه‌ی پرتنش در زندگی، مثل مشکلات مالی یا بحران‌های خانوادگی، خطر مردن رو ۳۰ درصد افزایش داده؛ اما – و امیدوارم که توقع یک اما رو الان داشت باشید – اما این آمار برای همه صدق نمی‌کرد.

افرادی که به توجه و حمایت از دیگران وقت گذراندند هیچ افزایش خطر مرتبط با استرسی رو نشون ندادن: صفر.
ویدیوی این سخنرانی فوق‌العاده را هم با زیرنویس فارسی می‌توانید اینجا ببینید:

میشه با اهمیت و توجه به دیگران حالت انعطاف‌پذیری رو ایجاد کرد؛ بنابراین دوباره می‌بینیم که :

علائم مخرب استرس بر سلامتی شما اجتناب‌ناپذیر نیستند.
این‌که چطور فکر می‌کنید و چطور عمل می‌کنید می‌تونه تجربه‌ی شما رو
در قبال استرس دگرگون کنه.

…ببخشید دوست نداشتم که حوصلتون رو سر ببرم ولی مطالب علمی رو سعی کردم بدون دخل و تصرف در اصل مطلب بازگو کنم !

ممکنه فکر کنید خوب پس بیا بریم و هر تجربه‌ی استرس‌زا که ممکنه خونمون رو به جوش بیاره رو انجام بدیم و هرچه تا الآن اعتقاد داشتیم رو بریزیم دور… مگه منظورت همین نیست؟

متأسفم که ناامیدتون می‌کنم ولی به‌هیچ‌وجه قصد این‌رو ندارم که شما رو ترغیب به داشتن استرس و یا قرار گرفتن دائمی تو محیط پر از تنش رو داشته باشم. خوب معلومه که وقتی به‌طور مداوم دچار تنش و اضطراب میشید ممکنه سکته کنید!

تنها قصد من اینه که باور کنید استرس اون هیولایی که تو ذهنمون ساختیم نیست و یک احساس طبیعیه که پتانسیل ما رو برای مقابله با شرایط چالش زا در زندگیمون بیشتر میکنه و نباید ازش ترسید.

پس اجازه بدید دوست جدیدم رو به شما معرفی کنم: استرس، غول دوست‌داشتنی من !

---

در همین زمینه مطالب زیر را بخوانید:

• سه روش عجیب اما ساده برای بیرون کردن استرس و نگرانی از زندگی
• تکنیک دکتر گاش برای رفع استرس به صورت فوری (و سرپایی !)
• تکنیک های ساده اما علمی برای رهایی از استرس، ترس و نگرانی
• استرس کاری زندگی تان را می بلعد، چطور باید جلوی آنرا بگیرید؟