اسم هوش مصنوعی که به میان می‌آید، لرزه به اندام خیلی‌ها می‌افتد.

بسیاری، این ابزار را هیولایی می‌دانند که آمده شغل‌شان را ببلعد و نان‌شان را آجر کند. من هم از سایر آدم‌ها جدا نیستم و بیش‌وکم از این موجود می‌ترسم. کارم را دوست دارم، برایش شبانه‌روز زحمت کشیده‌ام و آن را عضوی از خانواده‌ام می‌دانم.

چند روز پیش داشتم در مورد مشاغل پژوهش می‌کنم که متوجه شدم مجمع جهانی اقتصاد (WEF) قرار است 6 بهمن یا 25 ژانویه، گزارش «آینده مشاغل» را منتشر کند.

توی تقویمم علامت زدم و روز موعود که فرارسید، گوشی‌ام با یک آلارم یا هشدار به‌م خبر داد که وارد سایت WEF شوم و گزارش را بخوانم. وارد سایت شدم و گزارش را دانلود کردم. اگر شما هم دنبالش هستید به صفحه گزارش آینده مشاغل 2025 مراجعه کنید و بخوانیدش.

صفحه 35 این گزارش 290 صفحه‌ای با عنوان «مهارت‌های اساسی در 2025» مواجه شدم.

دیدم در این بخش، نام مهارت‌هایی آمده است که بیشتر کارفرمایان، در سطح جهانی انتظار دارند که کارکنان‌شان داشته باشند. در واقع کارفرمایان در نظرسنجی‌ها اعلام کرده‌اند که دوست داریم کارکنان‌مان از چنین مهارت‌هایی بهره‌مند باشند.

وقتی این مهارت‌ها را بررسی کردم، دیدم انصافاً مهارت‌های حسابی و خوبی هستند و ارزشش را دارد که در قالب یک مقاله به معرفی آن‌ها بپردازم.

در صورتی که شما هم می‌خواهیم با این مهارت‌های اساسی آشنا شویم و آینده شغلی خوبی برای خود رقم بزنید، تا پایان این مقاله با ما همراه شوید.

 

◀ اولین مهارتی که آینده شغلی شما را تامین می‌کند:

تفکر تحلیلی؛ مهارتی که محبوب دل 70 درصد از کارفرماهاست

اولین مهارتی که کارفرمایان در سال‌های آتی از کارکنان خود انتظار دارند، تفکر تحلیلی یا «Analytical Thinking» خواهد بود. کسی که چنین مهارتی دارد، می‌تواند مسائل خودش را به شیوه‌ای اصولی و ساختارمند، بررسی کند و برای حل و فصل آن‌ها بکوشد.

شاید این سوال در ذهن شما هم مطرح شده است که تفکر تحلیلی چیست؟ اگر بخواهیم تفکر تحلیلی را خیلی موثر و به‌یادماندنی تعریف کنیم، می‌توانیم بگوییم:

کسانی که تفکر تحلیلی را به‌خوبی آموخته و بلدند،
در هنگام رویارویی با مشکلات و مسائل، این 5 کار را انجام می‌دهند:

1. ابتدا مسئله‌ای که پیش روی آن‌ها قرار گرفته است را به بخش‌های کوچک‌تری تقسیم می‌کنند. همین کار ساده، از ابهت و ترسناک بودن مسئله می‌کاهد و به افراد کمک می‌کند که راحت‌تر با آن روبرو شوند
2. این افراد، اطلاعات و شواهد کافی در مورد مسئله مورد نظر گردآوری می‌کنند. به عنوان مثال اگر کسی به این افراد گفت که سرمایه‌گذاری در فلان بخش، 30 درصد سود به همراه دارد، به‌راحتی نمی‌پذیرند و اطلاعات کافی گردآوری می‌کنند تا دقیقاً از سود آن بخش، آگاه شوند.
3. این افراد در گام سوم، مسائل را به صورت سیستماتیک حل می‌کنند. برای حل مسائل به صورت درست و ساختارمند، باید مهارت حل مسئله را بیاموزیم که مهارت و هنری گران‌بها و بسیار یاری‌رسان است و می‌تواند منافع بسیاری برایمان به همراه داشته باشد.
4. چهارمین کاری که یک شخص با مهارت تفکر تحلیلی انجام می‌دهد، الگویابی است. این فرد با یافتن الگوها می‌تواند مسائل را خیلی دقیق‌تر حل کند. به عنوان مثال کسی که الگویابی بلد نیست، همیشه شکست خوردن خودش در عرصه سرمایه‌گذاری و زیان دیدنش را به شانس و اقبال نیست می‌دهد؛ ولی انسانی که اهل تفکر تحلیلی است، می‌داند که نباید وقتی یک بازار، رشد کافی را تجربه کرده، واردش شود.
   قاعدتاً کسی که الگوهای یک بازار را نمی‌داند، بدموقع وارد می‌شود و دچار زیان می‌شود.
5. تصمیم‌گیری داده‌محور و آگاهانه، آخرین مهارتی است که شخص برای یادگیری تفکر تحلیلی باید بیاموزد. به عنوان مثال شخصی در فروشگاه خود یک محصول خاص دارد و نمی‌داند که باید به مشتریان جدید بفروشد یا مشتریان قدیمی؟ یا اینکه مدیر یک کسب و کار نمی‌داند برای جذب مشتریان باید چقدر هزینه کند تا به‌صرفه و منطقی باشد.
   چنین شخصی باید به داده‌های کسب و کار و تجربیاتش مراجعه کند و باید تکیه بر آمار و ارقام، تصمیم‌گیری کند تا تصمیم‌گیری‌اش آگاهانه و داده‌محور باشد.

این پنج بخش، اجزای اصلی تفکر تحلیلی هستند و به افراد کمک می‌کنند که مسائل‌شان را
با آگاهی و اطلاع کافی بگیرند، سود را به حداکثر و زیان را به کمترین مقدار ممکن برسانند.

 

◀  دومین مهارتی که آینده شغلی شما را تامین می‌کند:

تاب‌آوری، انعطاف‌پذیری و چابکی؛ سه رازی که سبب بقای بشر تا به امروز شده‌اند

تاب‌آوری (Resilience)، انعطاف‌پذیری (Flexibilty) و چابکی (Agility)، سه سفتی هستند که کارفرمایان هم‌اکنون انتظار دارند که کارکنان‌شان از آن‌ها برخوردار باشند. در این بخش از مقاله می‌خواهیم در مورد این سه مهارت ویژه و اساسی بیشتر توضیح دهیم تا در صورت تمایل بتوانید برای فراگیری آن‌ها اقدام کنید:

• تاب‌آوری (Resilience): تاب‌آوری به این معناست که اگر ضربه‌ای از روزگار دریافت کردیم، بتوانیم خودمان را جمع‌وجور کنیم و به حالت تعادل بازگردیم. اگر بتوانیم مثل درختی باشیم که در برابر طوفان خم می‌شود و پس از پایان طوفان به حالت قبلی برمی‌گردد، قاعدتاً می‌توانیم پس از طوفان به رشد و میوه دادن ادامه دهیم؛ ولی اگر در برابر طوفان‌ها بشکنیم، قاعدتاً فرصت رشد دوباره را از دست می‌دهیم. برای تاب‌آوری، نیاز به مهارت‌های مدیریت استرس، ارتباط موثر، حل مسئله، خودباوری و خوش‌بینی داریم.
• انعطاف‌پذیری (Flexibilty): منظور از انعطاف‌پذیری این است که بتوانیم خودمان را با شرایط جدید سازگار کنیم. فرض کنید آبی در مسیر یک جوی در جریان است.
  روزی کسی از راه می‌رسد و سنگی در مسیر آب قرار می‌دهد. آیا آب شروع به جنگ با سنگ می‌کند؟ ابداً! تنها کاری که آب می‌کند این است که راهش را تغییر می‌دهد و از مسیر دیگری حرکت می‌کند. در واقع آب با این کار، خودش را با شرایط جدید وفق می‌دهد و انعطاف‌پذیری‌اش را به اثبات می‌رساند.
• چابکی (Agility): منظور از چابکی، توانایی تغییر و واکنش سریع و موثر است. کسی که از مهارت چابکی برخوردار است، هنگام بروز مشکلات و دشواری‌ها، سریعاً واکنش نشان می‌دهد و می‌کوشد راهکاری فوری برای مشکلش بیابد تا بیشتر آسیب نبیند.

این سه مهارت که مجمع جهانی اقتصاد، آن را در یک مجموعه قرار داده و به عنوان «یک مهارت اساسی» معرفی کرده است، می‌تواند زندگانی یک انسان و اطرافیان او را به‌تمامی دگرگون کند.

گاهی مواقع یک شخص از یک رویداد در زندگی‌اش آسیب می‌بیند و به معنای واقعی کلمه، ویران می‌شود؛ د‌رحالی‌که شخصی دیگر پس از رویارویی با همان آسیب، از جای خود برمی‌خیزد و می‌کوشد خودش را بازسازی کند. این دو شخص از نظر موفقیت شغلی و شخصی، تفاوت‌های بسیاری با یکدیگر دارند.

 

◀ سومین مهارتی که آینده شغلی شما را تامین می‌کند:

رهبری و اثرگذاری اجتماعی؛ مهارتی که کمتر کسی از آن بهره دارد

یکی دیگر از مهارت‌های ویژه‌ای که باعث پیشرفت افراد در عرصه کار و زندگی‌شان می‌شود، مهارت رهبری است.

یکی دیگر از تعریف‌هایی که برای رهبری وجود دارد این است:

«مجموعه‌ای از نگرش‌ها و رفتارها که افراد را در یک مسیر مشخص قرار می‌دهد و باعث می‌شود که آن‌ها با همکاری یکدیگر، به اهدافی مشتری دست یابند.
رهبری برای سازگار شدن افراد با محیط‌های در حال دگرگونی هم مفید و کارآمد است.»

اثرگذاری اجتماعی هم می‌تواند شکلی از رهبری باشد.

افرادی که از نظر اجتماعی، اثرگذار هستند، این توانایی را دارند که نظر دیگران را جلب کنند، آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهند و در نگرش‌ها و رفتارهای آن‌ها، تغییراتی مثبت و موثر به وجود آورند.

افرادی که مهارت رهبری و اثرگذاری اجتماعی را در خودشان پرورش داده‌اند، می‌توانند با دیگران ارتباط موثری برقرار کنند و نقش خودشان را برای حل مسائل گوناگون، ایفا نمایند.

این مهارت‌ها، نقش مهمی در توسعه سازمان‌ها و جامعه دارند. برای تقویت این مهارت‌ها باید روی خودآگاهی و عزت نفس خود کار کنیم، شبکه‌سازی را یاد بگیریم، مهارت‌های رهبری را بیاموزیم و به جامعه خدمت کنیم.

 

◀ چهارمین مهارتی که آینده شغلی شما را تامین می‌کند:

تفکر خلاق؛ همان مهارتی که به انسان، شکوه و عظمتی یگانه می‌بخشد

خلاقیت، یکی از نیروها و دارایی‌هایی است که انسان را از سایر موجودات متمایز می‌کند و به او شکوه و عظمتی ویژه می‌بخشد.

تفکر خلاق به این معناست که ما بتوانیم ایده‌ها و مفاهیم جدید و بدیعی خلق کنیم و پای خود را از مرزهای تکرار و تقلید فراتر بگذاریم. با تفکر خلاق به این قدرت دست پیدا می‌کنیم که از الگوهای موجود خارج شویم و برای کارها و مسائل خود راهکارهای جدید بیافرینیم.

راهکارهای گوناگونی برای تقویت تفکر خلاق در زندگی وجود دارد. از جمله این راهکارها می‌توان به سوال پرسیدن، یادگیری مداوم، تمرین آموخته‌ها، گوش دادن به ایده‌های دیگران، امتحان کردن تجربه‌های جدید، ایده‌پردازی مداوم، حضور در فضاها خلاقانه، ارتباط با افراد خلاق، خودباوری، نترسیدن از شکست و استفاده از ابزارهای آنلاین و به‌روز اشاره کرد.

 

◀ پنجمین مهارتی که آینده شغلی شما را تامین می‌کند:

انگیزش و خودآگاهی؛ مهارتی برای یک عمر، خوش و خرم زیستن!

انگیزش، نیرویی درونی است که ما را بر آن می‌دارد که کارها و اقدامات لازم برای رسیدن به اهدافمان را انجام دهید و در پایان مسیر، به هدفی که در سر داریم، برسیم. انگیزش به این معناست که ما انرژی لازم برای حرکت به سوی اهدافمان را به خودمان بدهیم.

خودآگاهی، مفهوم دیگری است که از شناخت عمیق از خودمان سرچشمه می‌گیرد. انسان خودآگاه، از نیازهای خودش آگاه است و از نقاط قوت و ضعف، احساسات، افکار و رفتارهایش اطلاع دارد. خودآگاهی، سبب‌ساز کنترل بیشتر انسان بر زندگی‌اش است. انسان خودآگاه، بیشتر دنبال شناخت خودش می‌رود و با تکیه بر این شناخت، می‌تواند مهارت‌ها و توانمندی‌هایش را گسترش دهد.

 

◀ ششمین مهارتی که آینده شغلی شما را تامین می‌کند:

سواد فناوری؛ شاید مهم‌ترین سوادی که برای آموختنش باید بکوشیم

منظور از سواد فناوری این است که انسان، توانایی درک، استفاده و ارزیابی فناوری‌های مختلف را داشته باشد.

این سواد، مهارت‌های مختلف را شامل می‌شود که از جمله آن‌ها می‌توان به توانایی استفاده از ابزارهای دیجیتال (مثل کامپیوتر، شبکه‌های اجتماعی، گوشی همراه و نرم افزارهای کاربردی)، استفاده از اینترنت و اتوماسیون فرآیندها، شیوه حفاظت از اطلاعات شخصی و جلوگیری از تهدیدهای سایبری، اشاره کرد.

امروزه سواد فناوری به یکی از مهم‌ترین دانش‌ها برای استخدام و اشتغال تبدیل شده است و بسیاری از سازمان‌ها دارند سرمایه‌گذاری می‌کنند تا کارکنان‌شان شیوه استفاده از کامپیوتر و نرم‌افزارهای آن را به‌خوبی بیاموزند

برای بهبود سواد فناوری در خودمان باید زمان بگذاریم و دنبال یادگیری مداوم باشیم و از طریق کنجکاوی و تمرین، مدام دانش خود را ارتقا ببخشیم.

◀ هفتمین مهارتی که آینده شغلی شما را تامین می‌کند:

 همدلی و گوش دادن فعالانه؛ بی‌تردید یکی از ارزنده‌ترین مهارت‌های انسانی

یکی از انسانی‌ترین مهارت‌هایی که در سال‌های آتی، به مهارتی ویژه و اساسی تبدیل می‌شود، توانایی همدلی و گوش دادن فعالانه است. همدلی، تلاشی است برای درک احساسات، افکار و دیدگاه‌های دیگران.

با این مهارت ویژه می‌توانیم با دیگران ارتباط عمیق‌تر و بهتری برقرار کنیم و از زاویه دید دیگران به زندگی بنگریم.

همدلی مقدمه‌ای برای حل تعارضات، بهبود همکاری، افزایش سطح سلامت روانی و تقویت روابط به شمار می‌رود.

گوش دادن فعالانه، توجه کردن به دیگری با تمام وجود و گوش دادن دقیق به صحبت‌های اوست. وقتی به صحبت‌های دیگری به‌خوبی گوش دهید، می‌توانید پاسخ‌هایی به او بدهید که باعث حل بهتر مسائل، کاهش سوء تفاهم و افزایش اعتماد شود.

 

◀ هشتمین مهارتی که آینده شغلی شما را تامین می‌کند:

کنجکاوی و یادگیری مادام‌العمر؛ تمام عمرمان باید دانشجو باشیم

کنجکاوی، یکی از گنج‌هایی است که از دوران کودکی در وجود ما نهفته و هر کدام از ما با استفاده از همین گنج است که دانش خود را پیرامون زندگی افزایش می‌دهیم.

برخی افراد با گذر زمان، این گنج را در وجود خود می‌یابند، آن را صیقلی می‌کنند و تا پایان عمر از آن برای دانایی و خِرَد بیشتر بهره می‌برند؛ برخی افراد هم به‌دلیل تربیت نادرست خانواده و سرکوب شدن از سوی پدرمادر، این گنج گران‌بها را از دست می‌دهند.

اگر می‌خواهید در زندگی شخصی و شغلی‌تان به موفقیت برسید، لازم است کنجکاوی را در خودتان پرورش دهید و با استفاده از آن، جهان پیرامون خود را بهتر درک کنید.

یادگیری مادام‌العمر، مهارت دیگری است که انسان‌ها برای رسیدن به موفقیت در زندگی خود نیازمند آنند.

یادگیری مادام‌العمر، نیازمند نوعی تواضع و فروتنی است. انسان متکبر، از فروتنی، گریزان است
و همین سبب می‌شود که توان یادگیری‌اش را از دست بدهد.

توجه داشته باشید که یادگیری مادام‌العمر و کنجکاوی، پیوند نزدیکی با هم دارند و کنجکاوی، سوخت حرکت موتور یادگیری است.

وقتی کنجکاویم، اشتیاقمان برای یادگیری، بیشتر می‌شود و راحت‌تر برای یافتن پاسخ پرسش‌های خود اقدام می‌کنیم. با کنجکاوی و یادگیری، می‌توانیم تفکر خلاق را در خود پرورش دهیم و در عرصه شغلی، موفقیت‌های بیشتری کسب کنیم.

 

◀ نهمین مهارتی که آینده شغلی شما را تامین می‌کند:

مدیریت استعداد؛ باید قدر استعدادها و توانمندی‌هایمان را خیلی بدانیم

مدیریت استعداد به این معناست که برای شناسایی و توسعه استعدادهای خود بکوشیم، قدر استعدادها و توانمندی‌های خود را بدانیم و آن‌ها را نادیده نگیریم. به عنوان مثال برخی افراد استعداد خوبی در نویسندگی دارند؛ ولی به آن اهمیتی نمی‌دهند و تصمیم می‌گیرند زندگی خود را در مسیر غیر از مسیر استعدادهای خود صرف کنند.

یکی از رازهای موفقیت شغلی این است که سراغ مشاغلی برویم که در آن‌ها استعداد کافی داریم، از مهارت کافی برخورداریم و می‌توانیم عملکردی درست و قدرتمند از خودمان به نمایش بگذاریم.

مدیریت استعداد برای سازمان‌ها هم کاربرد دارد. منظور از مدیریت استعداد در سازمان‌ها این است که شرکت‌ها باید برای شناسایی، جذب، توسعه و حفظ کارکنان بااستعداد و توانمند خود تلاش کنند و روی مهم‌ترین دارایی خودشان که نیروی انسانی‌شان است، سرمایه‌گذاری نمایند.

 

◀ دهمین مهارتی که آینده شغلی شما را تامین می‌کند:

جهت‌گیری خدمات و خدمات مشتریان؛ مهارتی بنیادین برای موفقیت

این مهارت به این معناست که اگر کسب و کاری داریم، باید یاد بگیریم که تمرکز خودمان را روی جلب رضایت مشتریان بگذاریم و در پی برآورده کردن نیازها و خواسته‌های آن‌ها باشیم. با یادگیری این مهارت می‌توانیم رضایت مشتریان خود را افزایش دهیم، آن‌ها را وفادارتر کنیم و از هزینه‌های بازاریابی خود بکاهیم.

اگر بتوانیم بر خدمت کردن به مشتریان تمرکز کنیم، پس از مدت کوتاهی، مشتریان به این موضوع پی می‌برند و خیلی راحت‌تر برای برآورده کردن نیازهای خود به ما مراجعه می‌کنند. خرید کردن، بیش از هر چیز با احساس آدم‌ها در ارتباط است و وقتی آدم‌ها از ما حس خوبی بگیرند، قطعاً از ما خرید می‌کنند.

---

 

خوش‌بختانه مواردی که بیان شد، مهارتند و مهارت را می‌توان آموخت!

10 مهارت اساسی و ویژه‌ای که در این مقاله بیان کردیم، می‌توانند رشد شغلی و شخصیتی رضایت‌بخشی برای شخص به ارمغان آورند و باعث شوند که او به شخصیت ارزشمندتر و مستحکم‌تری تبدیل شود.

به بیان ساده‌تر، کسی که از این 10 مهارت، برخوردار است، خیلی راحت‌تر با آدم‌ها ارتباط می‌گیرد و روی آن‌ها تأثیر مثبت می‌گذارد؛ از این روست که شرکت‌ها برای مشاغل مهم و حیاتی خود در پی استخدام افرادی هستند که از این مهارت‌ها بهره‌مند باشند.

خوش‌بختانه ویژگی‌هایی که در این مقاله، در موردشان صحبت کردیم، صرفاً مهارت هستند و مهم‌ترین حُسن مهارت این است که می‌توان آن را آموخت.

در صورتی که شما هم خواهان یادگیری این مهارت‌ها هستید، کافی است زمان بگذارید، کتاب‌های مربوط به این حوزه‌ها را بخوانید و در دوره‌های آموزشی که این مهارت‌ها را تدریس می‌کنند، شرکت کنید.

از نظر شما در کشور ما، کدام‌یک از مهارت‌های 10 گانه مورد نظر مجمع جهانی اقتصاد، طرفداران بیشتری دارد؟

به نظر شما کارفرماهای ایرانی به کدام مورد از مهارت‌های این مقاله، بیشتر اهمیت می‌دهند؟ لطفاً دیدگاه‌ها و پرسش‌های خود درباره این مهارت‌ها را با ما و سایر همراهان مجموعه سوخت جت، در بخش دیدگاه‌ها (زیر همین مقاله) به اشتراک بگذارید.