چطور وقتی قدرت اراده‌تان را از دست داده‌اید به اهداف‌تان پایبند بمانید

اکثر افراد تصور می‌کنند که پرورش عادت‌های بهتر یا تغییر دادن اقدامات و رفتارهایی که به صورت مرتب انجام می‌دهند، تنها به قدرت اراده و میزان انگیزه آدمی بستگی دارد. جالب است بدانید که هر چه مطالعات بیشتر و عمیق‌تری در این زمینه صورت می‌گیرد، دانشمندان و متخصصان، بیشتر به این باور و اعتماد می‌رسند که عامل و محرک درجه یک پرورش عادت‌های بهتر و تغییر رفتار، «معماری انتخاب محیط پیرامون» است!

در ادامه این مقاله، اهمیت معماری انتخاب محیط پیرامون را با بیان نکات علمی بیان خواهیم کرد. در صورتی که تمایل دارید در هر شرایطی به عادت‌های خودتان پایبند بمانید، تا پایان این مقاله با ما همراه بمانید.

»« تأثیر معماری انتخاب

آن ثورندایک، پزشک مراقبت‌های اولیه در بیمارستان عمومی ماساچوست در شهر بوستون، ایده‌ دیوارنه‌واری داشت: او بر این باور بود که می‌تواند عادات غذایی هزاران نفر از کارکنان و مراجعین بیمارستان را بدون تغییر در قدرت اراده یا انگیزه آن‌ها بهبود ببخشد. واقعیت مسئله این بود که ثروندایک اصلاً نمی‌خواست با کارکنان و مراجعین صحبت کند و در نتیجه هیچ مشاوره و توصیه‌ زبانی در کار نبود.

ثورندایک و همکارانش یک برنامه مطالعاتی شش ماهه طراحی کردند و تصمیم گرفتند که در این مطالعه شش ماهه، معماری انتخاب کافه تریای بیمارستان را تغییر دهند. آن‌ها برنامه خود را با تغییر و تحول در نحوه چیدمان نوشیدنی‌ها در محیط آغاز کردند. در ابتدای کار، یخچال‌های واقع در کنار صندوق پرداخت کافه تریا، پر از نوشابه‌های رنگارنگ بودند.

پژوهشگران وارد عمل شدند و آب معدنی را هم در کنار نوشابه‌ها جای دادند. آن‌ها یک کار دیگر هم انجام دادند: بسته‌های آب‌ معدنی را در کنار جایگاه‌های مخصوص غذا در محیط قرار دادند. توجه داشته باشید که نوشابه، کماکان در یخچال‌ها وجود داشت ولی آب معدنی هم در تمام نقاط حاوی نوشیدنی، قرار گرفت.

تصویر زیر فضای کافه تریا را قبل از تغییر (تصویر A) و بعد از تغییر (تصویر B) نشان می‌دهد. جعبه‌های تیره در تصویر زیر، بیانگر نقاطی است که در آن‌ها بطری آب معدنی موجود است.

تصویر سمت راست:

نقطه سیاه: سبد حاوی بطری آب

نماد بیضی و مستطیل: جایگاه‌های مخصوص غذا

تصویر سمت چپ:

مستطیل خاکستری: یخچال نوشابه حاوی بطری آب

مستطیل سیاه: یخچال نوشابه‌ای که حاوی بطری آب نیست

کلمه Chashers: صندوق‌دارها

کلمه Entrance: ورودی کافه تریا

»« نتیجه این تغییرات در گذر زمان

جالب است بدانید که تا سه ماه بعد از این تغییرات، فروش نوشابه در بیمارستان 11.4 درصد کاهش یافت و فروش آب معدنی 25.8 درصد بیشتر شد. پژوهشگران در مورد مواد غذایی هم تغییرات مشابهی در کافه تریا اعمال کردند و شاهد نتایج مشابهی بودند. باز هم تأکید می‌کنیم که هیچ صحبت و توصیه زبانی بین افراد صورت نگرفت.

در اغلب موارد، افراد یک خوراکی را نه به خاطر خود آن خوراکی، بلکه به خاطر محیط و جایی که آن خوراکی در آن قرار داده شده، انتخاب می‌کنند. اگر کسی وارد آشپزخانه شود و یک بشقاب شیرینی روی پیشخوان آشپزخانه ببیند، به احتمال زیاد ابتدا انگشتان دست خود را نرمش می‌دهد و در یک ضدحمله چریکی، هر تعداد شیرینی که دستش یاری کرد برمی‌دارد. جذابیت قضیه اینجاست که حتی اگر فرد احساس گرسنگی نکند، باز این کار را انجام می‌دهد.

مطالعات پژوهشی متعددی نشان داده است که صرف دیدن غذا می‌تواند احساس گرسنگی را در ما بیدار کند؛ حتی اگر واقعاً گرسنه نباشیم. رفتارهای غذایی تا حد زیادی، نتیجه و پیامد واکنش‌های خودکار به نشانه‌ها و سرنخ‌های محیطی در مورد غذاست؛ یعنی همین که غذایی در محیط می‌بینیم، فوراً و به صورت ناخودآگاه احساس گرسنگی می‌کنیم. این مسئله در مورد تنقلات و شیرینی، بیشتر صدق می‌کند.

اگر در دفتر کارتان همیشه یک بشقاب پر از شیرینی و دونات یا یک شکلات‌خوری پر از شکلات داشته باشید، پس از مدتی می‌بینید که دست خودتان نیست و هنگام خرید کردن، حتماً شکلات، دونات و شیرینی می‌خرید؛ چون به وجود این خوراکی‌ها در دفتر کارتان عادت کرده‌اید. پس از مدتی نگهداری شیرینی و شکلات در منزل یا دفتر کار، اگر روزی برسد که چند شیرینی یا شکلات نخورید، اصلاً انگار یک چیز مهم گم کرده‌اید و احساس می‌کنید که حالتان خوش نیست!

این مطالعات ساده و بدیهی نشان می‌دهد که عادت‌های ما به محیطی که در آن هستیم و سرنخ‌هایی که پیش روی ماست، بستگی دارد. بنابراین محیط، شبیه یک دست نامرئی است که به رفتار انسان شکل می‌دهد و آن را هدایت می‌کند. درست است که شخصیت ما انسان‌ها، منحصر به فرد و خاص است ولی با این حال،

در یک شرایط محیطی خاص،
یک سری رفتارهای مشخص، بارها و بارها از ما سر می‌زند.

»« چند مثال در مورد تأثیر محیط بر ما

  • دقت کرده‌اید وقتی مردم به سینما می‌روند، چه رفتاری از خودشان نشان می‌دهند؟ آن‌ها تلاش می‌کنند که تا حد امکان با دوست، همسر یا فرزند خود آرام صحبت کنند تا تمرکز دیگران را به هم نزنند و مانع لذت بردن‌شان نشوند.
  • این مسئله در مورد حرکت در خیابان‌های تاریک هم وجود دارد: مردم در چنین خیابان‌هایی، با احتیاط حرکت می‎کنند و هوشیاری‌شان بیشتر می‌شود.

همین دو مثال نشان می‌دهد رایج‌ترین و متداول‎ترین شکل تغییر، درونی نیست و بیرونی است. ما تحت تأثیر دنیای پیرامون خود قرار می‌گیریم و به دست این دنیای پیرامون، تغییر می‌کنیم. بنابراین هر عادتی به شرایط و محیط ما بستگی دارد. اگر شرایط و محیط، یاری کنند، می‌توانیم به عادت مورد نظر خود پایبند بمانیم. در غیر این صورت پایبندی به عادت، دقیقاً با شکستن شاخ فیل و فرستادن ماهواره به فضا برابری می‌کند.

»« برای تغییر رفتار، باید محیط خود را تغییر دهید

هر عادتی با یک نشانه یا سرنخ آغاز می‌شود و انسان بیشتر به نشانه‌هایی اهمیت می‌دهد که برجسته و شاخص هستند. متأسفانه اکثر محیط‌ها و شرایطی که ما در آن‌ها کار و زندگی می‌کنیم، به گونه‌ای هستند که انجام ندادن یک سری کارهای مشخص را برای ما آسان می‌کنند؛ چون هیچ سرنخ یا نشانه آشکاری در این محیط‌ها نیست که رفتار مورد نظر را در وجود ما فعال کند.

به عنوان مثال وقتی گیتار خود را در کمد می‌گذارید و جلوی چشم‌تان نیست، تمرین نکردن خیلی آسان به نظر می‌رسد. وقتی کتاب‌ها را در گوشه پنهانی از منزل قرار می‌دهید، قطعاً چشمتان به آن‌ها نمی‌خورد و در نهایت چند روز می‌گذرد و می‌بینید که حتی یک صفحه کتاب هم نخوانده‌اید.

وقتی بادام‌ها، پسته‌ها و سایر مواد مغذی را در یکی از کشوهای آشپزخانه پنهان می‌کنیم، قطعاً آن‌ها را نمی‌بینیم و فراموش‌مان می‌شود که هر روز مواد مغذی را در رژیم غذایی خود بگنجانیم. به طور خلاصه: وقتی نشانه‌ها و سرنخ‌هایی که جرقه یک عادت محسوب می‌شوند و ما را ترغیب می‌کنند که به عادت خود وفادار بمانیم پنهان یا دور از چشم باشند، خیلی راحت می‌توانیم وفاداری و پایبندی به عادت خود را نادیده بگیریم.

البته یک خبر خوب در این زمینه داریم: هیچ‌کس مجبور نیست که قربانی محیط و شرایط پیرامون خودش باشد.
باید یاد بگیریم که به جای قربانی بودن، نقش معمار محیط را بر عهده بگیریم و این نقش را به بهترین شکل ایفا کنیم.

»« قربانی محیط نباشید؛ معمار آن باشید

در ادامه این بخش به چند مورد از راه‌ها و روش‌های بازطراحی محیط و آشکارتر کردن سرنخ‌ها و نشانه‌ها برای وفاداری به عادت‌ها اشاره شده است:

  • اگر می‌خواهید بادتان بماند که هر شب داروهای خود را سر وقت مصرف کنید، جعبه قرص‌ها را دقیقاً روی میز کنار تخت قرار دهید. در صورتی که قرص‌ها را کنار شیر آب قرار دهید تا در هنگام مسواک شبانه، آن‌ها را ببینید هم عالی است.
  • اگر می‌خواهید هر روز گیتار تمرین کنید، استند گیتار خود را در اتاق نشیمن یا جایی که بیشتر در آن حضور دارید، قرار دهید.
  • اگر می‌خواهید یادداشت‌های تشکر بیشتری برای افراد ارسال کنید، همیشه قلم و کاغذ روی میز کار خود داشته باشید.
  • اگر تمایل دارید که از این به بعد آب بیشتری بنوشید، هر روز صبح چند بطری آب، پر کنید و در جاهایی از منزل یا محیط کار که بیشتر در آن‌ها حضور دارید، قرار دهید.

اگر می‌خواهید یک عادت خاص را به بخش مهم و بزرگی از زندگی خود تبدیل کنید، لازم است نشانه یا سرنخ مربوط به آن عادت را به بخش مهمی از محیط خود تبدیل کنید. ماندگارترین عادت‌ها معمولاً سرنخ‌های متعددی دارند و به همین خاطر حتی اگر یکی از سرنخ‌ها از چشم فرد دور بماند، سرنخ‌های باقیمانده به او یادآوری می‌کنند که باید به عادتش وفادار بماند.

به عنوان مثال کسی که سال‌هاست سیگار می‌کشد و این عادت در وجود او ریشه دوانده است، حتماً سرنخ‌های مختلفی دارد که عادتش را به او یادآوری می‌کنند. به عنوان مثال می‌توان به سیگار کشیدن دوستان، رانندگی در اتومبیل و احساس استرس و فشار در محیط کار، به عنوان سرنخ‌های عادت به سیگار اشاره کرد. اما خب ترک سیگار کاری ناممکن و نشدنی نیست.

همین استراتژی را می‌توان برای عادت‌های خوب هم به کار گرفت. کافی است محرک‌ها و سرنخ‌های مختلفی برای یادآوری عادت خوب، در محیط اطرافمان قرار دهیم. همین کار ساده می‌تواند بهترین ابزار و روش برای وفاداری به عادت‌های خوب باشد.

طراحی محیط به این دلیل خیلی مهم و کارآمد است که روی شیوه تعامل ما با دنیای پیرامون تأثیر می‌گذارد. اکثر افراد اصلاً توجهی به این مسئله (طراحی محیط پیرامون‌شان) ندارند. بیشتر مردم در دنیایی زندگی می‌کنند که دیگران برایشان ساخته‌اند و هیچ اهمیتی به زندگی اصیل و درست نمی‌دهند. به قول معروف چنین افرادی دوست دارند «همرنگ جماعت» باشند.

در صورتی که شما به زندگی خود اهمیت می‌دهید و دوست دارید یک زندگی هوشمندانه و درست داشته باشید، لازم است فضایی که در آن، زندگی و کار می‌کنید را تغییر دهید تا بیشتر در معرض سرنخ‌های مثبت قرار بگیرید و میزان مواجهه با سرنخ‌های منفی را کاهش دهید.

برای اینکه کنترل زندگی خود را به دست بگیرید، لازم است محیط خود را طراحی کنید و معمار محیط خود شوید.
به جای اینکه در جهان، فقط نقش مصرف کننده را ایفا کنید، عزم خود را جزم کنید و چند روزی معمار و طراح دنیای خود باشید.

شاید قبلا اسم آزمایش مارشمالو به گوش‌تان خورده باشد. واتر میشل از دانشمندان مشهور دنیا آزمایشی طراحی کرد و در آن آزمایش نشان داد که افرادی که از قدرت اراده‌ی پولادینی برخوردار هستند از چه روشی استفاده می‌کنند و چطور می‌توانند در مقابل وسوسه‌های روزانه مقاوت کنند و همیشه در مسیر اهداف‌شان بمانند.

نتایج این آزمایش در کتابی به نام آزمایش مارشمالو توسط والتر میشل به چاپ رسیدن که یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های دنیا در زمینه‌ی قدرت اراده و غلبه بر وسوسه‌ها است.

اگر می‌خواهید راجع به واتر میشل و آزمایش جدیدش بیشتر بدانید، به مقاله ساختن اراده پولادین به روش مارشمالو که قبلا برای‌تان تهیه کرده‌ایم

5 نفر دیدگاه شان را با ما در میان گذاشتید، نفر بعدی شما هستید :
  1. کاربر سوخت جت bibi می‌گوید

    عالی بود بعضی از باور هام تغییر کرد

  2. کاربر سوخت جت لم می‌گوید

    سلام وقت بخیر
    همینطوره من مدت هاست خیلی از کارها رو اینجوری انجام میدم وگرنه از بین میرم.
    من به خاطر حواس پرتی که دارم کارهای فردا رو شب قبلش رو کاغذ مینویسم و میزنم تن لباس کارم تا صبح کارها یادم بیاد و وسایل کار رو با خودم ببرم و بعضی کارها رو بخاطر تنبلی مفرط زودتر آماده میکنم مثلا شب لب تاب و میز کوچیک اش رو میزارم کنار بخاری که فردا از سر کار برگشتم ناخودآگاه میرم سمت بخاری برای خواب بعدازظهری ، اینجوری بعضی وقت ها میرم لب تاب رو باز میکنم و کار نرم افزاری که دارم رو یه کم میبرم جلو بعد میخوابم

  3. کاربر سوخت جت aman می‌گوید

    عالی بود

  4. کاربر سوخت جت aman می‌گوید

    خیلی عالی و مفید بود ممنون از سایت خوبتون

  5. کاربر سوخت جت می می‌گوید

    واقعا عالی و تاثیر گذار بود و بدرستی میشه معمار زندگی خودمان باشیم

نظرتان را ارسال کنید

دیدگاه تان را با ما در میان بگذارید...

ما به دیدگاه شما احتیاج داریم؛ پس بیایید دیدگاه و نقطه نظرات مان را با همدیگر به اشتراک بگذاریم تا یک اجتماع موفق از افکار برنده با همدیگر بسازیم.

**‌به ازای هر یک دیدگاه سازنده، یک روز اشتراک رایگان پروژه سوخت جت دریافت کنید**