مراحل سه گانه رشد هر کسب و کار یا 360 درجه گی
چطور رشد کسب و کاری آنقدر دقیق و حساب شده میشود که آن کسب و کار تبدیل به یک رهبر در حوزه فعالیتش میشود؟ چطور میشود که کوکاکولا آنقدر رشد میکند که سیاست نوشابه های گازدار را تعیین میکند، Apple تکنولوژی گجت ها و تلفن های همراه را رهبری میکند، Zara مد جدید پوشاک و لباس را تعیین میکند…
این شرکت ها، قبلا یک کسب و کار نوپا بودند. اگر گذشته آنها را بخوانید خواهید دید چطور همانند یک طفل، از بدو تولد شروع به رشد کردند تا به نقطه بلوغ رسیدند که تصمیم های صحیح و بلند مدت میگیرند.
به خوبی میدانید انسان در زندگی مراحل مختلفی را از سر میگذراند؛
تولد و کودکی، هیچ اختیاری بر تصمیم های دنیای اطراف ندارد و فقط باید یادبگیرد و دوام بیاورد. سپس وقتی به سن نوجوانی یا جوانی میرسد، دوران سرکشی اش است و میخواهد ایده ها و باورهای جدید را امتحان کند. دوران آزمون و خطایی که برای او تجربه میسازد.
دوران جوانی دوران مسیریابی و رشد است. اگر از پس این آزمون و خطا ها بربیایید، وارد دوران بلوغ میشود. جایی که امتحانات و آزمون ها را پشت سر گذاشته و الان نوبت به ماندن در مسیر صحیح است تا با قدرت پیشروی کند.
پس از دوران بلوغ، دوران پیری سر میرسد، دوران خرد و راهنمایی، صبر و حوصله…
حال همین موضوع برای کسب و کارها نیز صادق است؛ بنا به تعریف پروفسور فیلیپ کاتلر از بزرگان بازاریابی، هر شرکت یا کسب و کاری می بایست از سه مرحله عبور کند تا شرکت تثبیت شده یا بالغی شود :
- مرحله ی شروع ( استارت آپ)
- مرحله ی رشد
- مرحله ی بلوغ
در مرحله اول یا استارت آپ تنها چیزی که اهمیت بسزایی دارد بقا یا همان زنده ماندن کسب و کار است.
بعلت کمبود منابع در این مرحله، شاید بسیاری از وظایف بر دوش شخص بنیانگذار باشد و این امر تا حدی طبیعی است.
ناگفته نماند که این مرحله تنها مرحله ای ست که بنیانگذار فرصت ایجاد تغییرات حیاطی در ایده های تشکیل دهنده ی کسب و کار را دارد و بهترین فرصت یادگیری از مشتری و بازار است.
مرحله ی رشد شاید دلپذیرترین مرحله به نظر برسد، ولی حقیقت این است که این مرحله بسیار دشوار و چالش برانگیز است. بیشتر کارآفرینان هیچگاه نمی توانند به سلامت از این مرحله عبور کنند زیرا مهارت های دوره ی گذار را نیاموخته اند.
دوره ی گذار بطور ساده به معنای این است که چگونه تشکیلات کوچک و کم هزینه ی یک سازمان را به تشکیلاتی بزرگ تر، حرفه ای تر و همچنان قابل مدیریت تبدیل کنیم.
مرحله ی رشد، مرحله ای نیست که بنیانگذار یا مدیر عامل بخواهد مسئولیت های عملیاتی را نیز بعهده بگیرد.
در این مرحله بنیانگذار باید فاصله ی خود را از کسب و کارش حفظ کرده و توانایی های مدیریتی و رهبری اش را به کار بگیرد. به اصطلاح در این مرحله مدیرعامل یا موسس باید «بر روی کسب و کارش کار کند و نه درون کسب و کارش» واگرنه فشار کاری آنقدر زیاد خواهد شد که شکست حتمی است.
پس ازمرحله ی رشد، نوبت به مرحله ی تثبیت یا همان بلوغ میرسد.
بطور معمول شرکت ها در این مرحله، با کاهش معنادار سطح فروش مواجه میشوند و دیگر خبری از آن نمودار درآمدی روبه بالا نیست. آمار نشان می دهد که اگرچه گردش مالی در این شرکت ها هنوز با ثبات و قابل پیش بینی است ولی چالش اساسی بسیاری از این کسب و کارها رسیدن به سطح موجهی از رشد و سودآوری ست.
هرکارآفرینی دوست دارد که هر ساله شاهد رشد درآمدها باشد و این امر به سادگی میسر نیست.
اهمیت مفهوم 360 درجه گی که زمانی قابل بررسی است که شرکت از مرحله ی دوم عبور کرده و در مرحله ی سوم قرار داشته باشد، دقیقا در همین نقطه حساس مشخص میشود.
پروفسور جفری کار، استاد بازاریابی و کارآفرینی، اعتقاد دارد که کسب و کارهای 360 درجه نیز مانند سایر کسب و کارها ساخته میشوند ولی اشتباه است که بپنداریم ساختن در اینجا مشابه ساختن یک عمارت یا ساختمان است.
او اعتقاد دارد تصور ذهنی کارآفرینان از واژه ی ساختن بسیار مهم است. یک ساختمان را در نظر بگیرید، حال فرض کنید که این ساختمان افراشته شده و آماده ی بهره برداری ست.
در این مثال، طبقه ی اول همواره طبقه ی اول است، نه می توان آنرا حذف کرد و نه جابه جا و به ناچار دیگر طبقات بر روی آن جا خوش می کنند.
داستان ساختن کسب و کار اما بگونه ی دیگری ست، این گونه نیست که کسب و کار بصورت طبقه به طبقه بوجود بیاید. در واقع یک کسب و کار رشدی همانند بدن دارد. همه ی عوامل آن در طول زمان دستخوش تغییر میشوند و از اینرو همواره به مراقبت نیازمندند.
اندرو زاکاراکیس، مدیر هیئت تحقیقات کارآفرینی در دانشکده ی بابسون می گوید: «این درست مانند یک پروسه ی مداوم است و تلاش کارآفرینانی که سعی می کنند همه ی اجزای کسب و کار را دریک بسته بندی منظم و دارای چارچوب مشخص سامان دهند که بیهوده است !»
- اما چاره و راهکار چیست؟
- چطور میتوان کسب و کار را وارد مرحله رشد و سپس بلوغ کرد و آنرا به یک رهبر در حوزه فعالیت تبدیل کرد؟
در ادامه ما توصیه هایی از مشاوران شرکت Milestone Adviser، فرزاد دیباچی موسس کمپانی نوربیاچی، دانیلا یاکابوسکی از موسسین بابِل بار و … را خواهیم خواند.
«بهترین استراتژی جنگ را فرماندهی میتواند تعیین کند که خود یک روزی سرباز بوده»
پس توصیه این کارآفرینان را که خود یک روزی با مشکل رشد کسب و کارشان دست و پنجه نرم کرده اند را دست کم نگیرید و فقط به یکبار خواندن اکتفا نکنید :
در همین زمینه، نوشته های زیر را هم توصیه میکنیم بخوانید :
موضوعات
دستهبندی
محتوای رایگان
اشتراک توربو
فروشگاه
حساب کاربری
سلام
مثل همیشه عالی
شاد باشید
فوق العاده عالی