تا به حال در مورد طرزفکر خرچنگی،
چیزی شنیده اید؟

تفکری که در بعضی از آدم ها هم مشابه آن را می توانیم ببینیم؛ در زندگی روزمره، محل کار، مدارس و دانشگاه ها آدم هایی هستند که شیوه ی خرچنگی را آگاهانه انتخاب کردند.

دستورالعمل آن این است : اگر مثل خرچنگ خودمان قادر به انجام کاری نیستیم، پس باید بقیه هم آن را انجام ندهند. یا اگر پیشرفت بقیه اذیت مان می کند، هر طور شده جلوی پیشرفت شان را بگیریم.

یکی از آزمایش های جالبی که در مورد این طرزفکر خواندم، قرار دادن چند خرچنگ در یک جعبه بود که هیچ سرپوشی نداشت.

هر کدام از خرچنگ ها با تلاش زیاد سعی می کردند از جعبه خارج شوند، اما در همان لحظه خرچنگ های دیگر او را پایین می کشیدند و اجازه خارج شدن از جعبه را به او نمی دادند‌. بدین ترتیب این کار باعث مرگ تمام خرچنگ ها شد و هیچ کدام نتوانستند از جعبه خارج شوند.

در این مقاله قصد دارم درباره ی اثرات منفی این طرزفکر و راهکارهایی که می توان برای مقابله با آن استفاده کرد، صحبت کنم.

اگر بخواهیم تعریف روشنی در مورد آن داشته باشیم، می توانم بگویم : طرزفکر خرچنگی این است که مانع حرکت خرچنگ دیگر شوی، حتی اگر به قیمت جانت تمام شود. که همان حسادت معروف خودمان است که از همان کودکی بارها به ما گفتند حسود نباش خوب نیست و در مورد اثرات منفی و بدی این کار شاید نصیحت های زیادی شنیده باشیم.

تنها چیزی که برای صاحب این تفکر مهم است، این است که جلوی پیشرفت دیگری را بگیرد، حتی اگر خودش هم پیشرفت نکند و درجا بزند.

طرزفکر خرچنگی یا حسادت، رفتاری است که دود آن اول از همه به چشم خودمان می رود. مثال هایی حتما در اطراف تان وجود دارد که وقتی در مورد حسادت حرف می زنیم، به یاد آن اشخاص می افتید. آدم های حسود را خیلی ساده می توان شناخت چون حسادت شان قابل لمس است.

بعضی ها عادت دارند که خودشان را با بقیه افراد که در شرایط دیگر با عقاید و امکانات متفاوتی بزرگ شده، مقایسه کنند و از ته دلشان از موقعیت و موفقیت آن ها ناراحت شوند. حتی گاهی این ناراحتی خود را ابراز کنند. به جای اینکه تمرکزشان را روی پیشرفت و استعدادهای خودشان متمرکز کنند، نقشه ی پایین کشیدن و خراب کردن بقیه را می کشند و اگر هیج کاری برای توقف پیشرفت آن ها نتوانستند بکنند و دستشان کوتاه بود، شروع به بدگویی پشت سر آن فرد می کنند.

همه ی فیلسوف ها و افراد بزرگ و موفق، حسد را بد می دانند و در مورد آن سخنان زیادی وجود دارد. ژان ژاک روسو متفکر سوییسی معتقد است «از بدترین آلام معنوی حسد است و کسی که حسد می ورزد هرگز رنگ سعادت بلکه رنگ آرامش را هم نخواهد دید و وضع او شبیه به کسی است که وی را روی آتش گذاشته باشند و آتش را باد بزنند.»

در حقیقت اگر افراد حسود، انرژی که صرف حسادت می کنند را در جهت رشد فردی و اهداف شخصی به کار ببرند، به بسیاری از اهدافشان می رسند. اما متاسفانه برخی ها حاضرند حتی به قیمت پیشرفت نکردن خودشان مانع حرکت دیگران شوند .

این طرزفکر در سازمان ها و کارهای گروهی بیشتر دیده می شود. گاهات اوقات اگر فردی در گروه طرح های جالبی داشته باشد و خیلی سخت کوش باشد، بقیه تصمیم می گیرند که مانع پیشرفت او شوند و از هر طریقی سنگ لای چرخ او می گذارند.

ویکتور هوگو در اینباره میگوید «رشک بردن را نادیده بگیرید و به کلی آن را فراموش کنید؛ زیرا این حس، همیشه شما را شکنجه خواهد داد.» و این موضوع در کشورهای عقب مانده و جهان سومی بیشتر دیده می شود.

اما در کشورهای پیشرفته ای مثل ژاپن همه دست به دست میدهند تا کارها جلو برده شود. همین رمز موفقیت آن ها در کارهای گروهی است، چون دچار حسادت و خراب کردن بقیه نیستند.

بیشتر انسان های موفق چه در گذشته چه در زمان حاضر عشق و کمک به دیگران را سر لوحه خود قرار دادند، چون می دانند دنیا بازتاب رفتار ما را به خودمان بر می گرداند. اگر عشق را پخش کنیم به سمت ما عشق بر خواهد گشت ولی اگر  شکست و نابودی بقیه را بخواهیم، همان نصیب خودمان هم خواهد شد و شک نکنید که کسی شکست بقیه را بخواهد، خودش هم شکست می خورد.

حسادت یک انتخاب است که می توان آن را درمان کرد. همه ی ما شاید روزی کم یا زیاد دچار آن شده باشیم اما اقدام مهم، عکس العمل بعدی مان است که اجازه ی پیشروی احساس مان را دادیم یا اینکه جلوی آن را گرفتیم و کنترلش کردیم؟

همه ی رفتارهای بد از جمله حسادت قابل کنترل هستند. یک جمله ی جالب از پرمودا باترا وجود دارد که می گوید :

«ذهن ما قابل برنامه‌ریزی است و این، ما هستیم که
تصمیم می‌گیریم حسود باشیم و افسوس بخوریم
و یا شاد باشیم و لذت ببریم.»

پس حسادت یا عشق ورزی یک انتخاب است، حالا انتخاب با ماست پیشرفت کنیم و بگذاریم دیگران هم پیشرفت کنند یا نه حتی به قیمت نابودی خودمان، جلوی پیشرفت دیگران را بگیریم؟

برای کنترل طرزفکر خرچنگی :

اولین راه درمان) از زشتی عمل و عوارضی که در پی دارد، مطلع شویم. در مورد آسیب هایی که گاهی جبران ناپذیرند و دامن فرد حسود را میگیرد فکر کنیم و سعی کنیم با آگاهی از عواقبش آن را کنترل کنیم.

حتما در اطرافمان آدم های حسودی وجود دارند، کمی فکر کردن در مورد آن ها و حس بدی که اطرافیان نسبت به عمل آنها دارند، می تواند تاثیرگذار باشد.

دومین راه درمان) این است که عشق ورزی را تمرین کنیم و اثرات جالب آن را در زندگی مان ببینیم.
عشق ورزیدن و کمک به پیشرفت دیگران چه در سازمان و بین گروه ها و چه در میان کارآفرین های موفق یک دستورالعمل جادویی است، که شما هم می توانید برای پیشرفت کارتان از آن استفاده کنید.

«وقتی شما در رابطه با دیگران مهربان و خوب هستید،
بیشتر از همه به خودتان خوبی می کنید.»
ـــ بنجامین فرانکلین

در همین زمینه توصیه میکنیم نوشته های زیر را حتما بخوانید :

• چرا موفقیت هایتان باعث نمیشوند احساس خوشبختی کنید؟ این فلسفه اصلی را لازم دارید
• وقتی یادگرفتم با اشتباهات زندگیم رفیق شوم، شروع به پیشرفت کردم
• قوانین متضاد پنج گانه موفقیت که در هیچ کتابی حرفی از آنها زده نشده
• چرا می ترسید از تمام ظرفیت وجودی تان استفاده کنید؟