اثر اکرایسا: چرا کاری که قرار بوده انجام دهیم را انجام نمی‌دهیم؟ و راه حل چیست؟
برگرفته از کتاب عادات اتمی
در تابستان سال 1830 مهلت ویکتور هوگو رو به پایان بود. این نویسنده فرانسوی 12 ماه قبل به ناشرش قول داده بود که کتاب جدیدی بنویسد. اما عوض اینکه کتابش را بنویسد تمام سال را دنبال کارهای متفرقه و مشغول سرگرم کردن دیگران بود و مدام کارش را عقب می‌انداخت. ناشر ویکتور هوگو که از او ناامید شده بود، یک مهلت کوتاه شش ماهه برای او تعیین کرد. کتاب باید تا اول زمستان تمام میشد.
هوگو برای غلبه بر اهمال‌کاری خودش نقشه عجیب غریبی برای خودش ترتیب داد. او تمام لباس‌هایش را جمع کرد و از دستیارش خواست که آن‌ها را در یک صندوق بزرگ بگذارد و در صندوق را قفل کند. او دیگر جز یک شال بزرگ چیزی نداشت که بپوشد. هوگو که دیگر لباسی نداشت که بتواند بپوشد، تمام پاییز و زمستان را در اتاق کارش ماند و با عصبانیت تمام مشغول نوشتن شد! کتاب مشهور و محبوب گوژپشت نوتردام دو هفته زودتر از موعد مقرر منتشر شد.
▼ مشکل باستانی آکراسیا
قرن‌ها ست که انسان اهمال‌کاری میکند. حتی هنرمندان پرکاری مثل ویکتور هوگو هم از حواس‌پرتی‌های روزمره در امان نیستند. در واقع این مشکل به قدری از قدمت برخوردار است که فیلسوفان یونان باستان مثل سقراط و ارسطو برای توصیف این رفتار کلمه‌ای ابداع کرده‌اند: آکراسیا.
آکراسیا حالتی ست در آن شما برخلاف آنچه که آن را بهتر می‌دانید، رفتار می‌کنید. آکراسیا وقتی اتفاق می‌افتد که شما کاری را انجام می‌دهید درحالی که می‌دانید باید کار دیگری را انجام می‌دادید. به زبان ساده‌تر؛ می‌توان گفت آکراسیا به تعویق انداختن یا نداشتن کنترل بر خود است. آکراسیا چیزی ست که مانع میشود دنبال انجام کاری بروید، که باید بروید.
چرا ویکتور هوگو تعهد میدهد که کتاب بنویسد اما یک سال آزگار آن را پشت گوش می‌اندازد؟ چرا ما انسان‌ها برنامه‌ریزی میکنیم، زمان مقرر میکنیم، هدف‌گذاری میکنیم اما به هیچکدام پایبند نمی‌مانیم؟
▼ چرا برنامه‌ریزی میکنیم اما به آن عمل نمی‌کنیم؟
یک توضیح برای اینکه چرا آکراسیا به زندگی ما حاکم است و اهمال‌کاری مدام ما را به سمت خود می‌کشاند، اصطلاحی ست در اقتصاد رفتاری به آن ناسازگاری زمانی گفته میشود. مغز انسان تمایل دارد که برای پاداش‌های فوری نسبت به پاداش‌های درازمدت در آینده ارزش بیشتری قائل باشد.
وقتی شما برای خود برنامه‌ای دارید (مثلا میخواهید وزن کم کنید، کتاب بنویسید یا یک زبان جدید یاد بگیرید) درواقع دارید برای خودِ آینده‌تان برنامه میریزید. درواقع تصور می‌کنید که آینده چطور است. و وقتی به آینده فکر می‌کنید مغزتان به راحتی میتواند ارزشِ کارهایی بلندمدت را درک کند.
با این حال وقتی زمان تصمیم‌گیری سر میرسد دیگر به خود آینده فکر نمی‌کنید و برای خودِ آینده تصمیم نمیگیرید. شما الان در این لحظه هستید و مغز فقط به خودِ فعلی فکر میکند.
محققان دریافته‌اند که خود فعلی لذت آنی را دوست دارد و دنبال سود بلندمدت نیست. این ممکن است یکی از دلایلی باشد که قبل از خواب پر از انگیزه برای آینده هستید اما وقتی بیدار شدید، احساس می‌کنید که در یک چررخه تکراری گیر افتاده‌اید.
اما وقتی به زمان حال میرسد، بیشتر به لذت آنی فکر میکند.
این یکی از دلایلی ست که توانایی به تاخیر انداختن لذت، پیشبینی‌کننده مهمی در موفقیت در زندگی ست. اگر یاد بگیرید که چطور در برابر لذت‌های آنی (همیشه نه، گاهی اوقات) مقاومت کنید، میتوانید فاصله بین کسی که هستید و کسی که میخواهید باشید را پر کنید.
▼ چارچوبی که برای غلبه بر اهمال‌کاری بدان نیاز دارید
برای غلبه بر آکراسیا راه‌های زیادی هست اما ما سه مورد آن‌ها را برای شما فراهم کرده‌ایم. با کمک این سه راه میتوانید اهمال‌کاری را شکست دهید و کارهایی که برای خودتان مقرر کرده‌اید را انجام دهید.
✻استراتژی شما یک: کارهای آینده‌تان را رقم بزنید
وقتی ویکتور هوگو لباس‌هایش را در صندوقچه گذاشت و در آن را قفل کرد، توانست روی نوشتن تمرکز کند. با این کار فنی را از خودش به جای گذاشت که روانشناسان آن را فن تعهد می‌نامند. فن تعهد انتخابی ست که شما در زمان حال می‌کنید و با آن کارهای آینده‌تان را کنترل می‌کنید. راهی ست برای اینکه به رفتارهای آینده‌تان گره بخورید، به عادات خوب وصل شوید و از عادات بدتان را محدود کنید.
راه‌های زیادی برای فن تعهد وجود دارد. برای مثال شما میتوانید به جای خرید عمده، کم کم مواد غذایی بخرید و پرخوری‌تان را کاهش دهید. بسیاری از ورزشکاران که باید برای شرکت در یک مسابقه آماده شوند، خیلی اوقات کیف پول و کارت بانکی‌شان را همراه خود به بیرون نمی‌برند که وسوسه نشوند فست فود بخورند.
شرایط هرکسی متفاوت است و اما این موضوع برای همه یکسان است: فن تعهد میتواند به شما کمک کند که رفتارهای آینده‌تان را رقم بزنید. شما نیز میتوانید به جای اینکه به قدرت اراده‌تان تکیه کنید، راه‌هایی را پیدا کنید که به وسیله آن‌ها بتوانید رفتارهای خود را بسازید. معمارِ کارهایتان در آینده باشید، نه قربانی آن‌ها.
✻ استراتژی شماره 2: فرسایش شروع را کاهش دهید.
احساس گناه و ناامیدی که بخاطر اهمال‌کاری در درون خودمان احساس میکنیم، معمولا از خود انجام دادن آن کار دردناک‌تر است. به قول الیزر یودکوفسکی «تحمل لحظه به لحظه انجام هر کاری (هرچقدر هم دشوار) از لحظه به لحظه اهمال‌کاری راحت‌تر است.»
با همه این‌ها چرا ما باز هم در دام اهمال‌کاری می‌افتیم؟ چون انجام دادن کارها دشوار نیست. بلکه شروع به انجام کارها دشوار است. فرسایشی که مانع میشود ما کاری را شروع کنیم، در واقع ناشی از شروع آن کار است، نه خود آن کار. وقتی که کار را شروع می‌کنید معمولا ادامه دادن دیگر کمتر دردناک است. به همین دلیل است که وقتی میخواهید کار جدیدی را شروع کنید، ایجاد عادات جدید اغلب نگران‌کننده‌تر از موفقیت یا شکست در آن کار است.
شما باید پیوسته میزان عادات خود را کاهش دهید. تمام تلاش و انرژی‌تان را صرف شروع کار کنید و آن را به راحت‌ترین نحوه ممکن انجام دهید. نگران نتیجه کار هم نباشید. تا زمانی که کاملا به همه‌چیز مسلط نشده‌اید، از خودتان انتظار نتیجه نداشته باشید.
✻ استراتژی شماره 3: از اهداف اجرایی استفاده کنید
اهداف اجرایی وقتی اتفاق می‌افتد که برای انجام یه کار مشخص در آینده آن در به زمان و مکان معینی گره بزنید. برای مثال:
«من ____ (زمان) در ____ (مکان) به مدت 30 دقیقه ورزش میکنم.»
از ورزش کردن گرفته تا واکسن انفولانزا زدن.
محققان یک گروه 3272 نفره از کارمندان یک شرکت بزرگ را مورد بررسی قرار دادند و متوجه شدند که آن دسته از کارمندانی که برای تزریق واکسن آنفولانزا زمان و تاریخ خاصی را مقرر کرده بودند، خیلی بیشتر از سایر کارمندان واکسن‌شان را سر موقع تزریق کردند.
هرچند شاید راهکار ساده‌ای به نظر برسد اما تعیین یک زمان و مکان خاص برای یک اتفاق در آینده میتواند احتمال انجام شدن آن کار را دو تا سه برابر افزایش دهد.
▼ مبارزه با آکراسیا
مغز انسان پاداش‌های فوری را به پاداش‌های دراز مدت ترجیح میدهد و این نتیجه عملکرد و کارکرد ذهن ما ست. با توجه به این تمایل مغز؛ ما اغلب مجبوریم برای انجام کارها به استراتژی‌های دیوانه‌واری روی بیاوریم. مثل ویکتور هوگو که لباس‌هایش را در صندوقچه قفل و قایم میکند. اما خب خوب است بدانیم که اگر اهداف‌مان به اندازه کافی برایمان مهم باشند، ارزش آن را دارند که برای رسیدن به آن‌ها دست به دامان چنین استراتژی‌هایی شویم.
ارسطو اصطلاح انکراتژیا را به عنوان متضاد آکراسیا ابداع کرد. آکراسیا به تمایل ما به قربانیِ اهمال‌کاری شدن، اشاره دارد اما انکراتژیا به معنای قدرت بر خود است.
برنامه‌ریزی برای اقدامات آینده، کاهش فرسایشِ شروعِ هر کاری، عادات خوب، استفاده از اهداف اجرایی همه و همه کارهای ساده‌ای ست با کمک آن ها میتوانید به جای آکراسیا، انکراتژیای بیشتری در زندگی داشته باشید.
از سری مقالات قدیمی ما در این باره:
مقاله: دلیل و درمان اهمال‌کاری با تحقیقات جدید روانشناسان دانشگاه هاروارد
کتاب صوتی و کتاب الکترونیکی: کتاب درمان اهمال کاری از دیمون زاهاریادس; کتاب صوتی و PDF
ویدیو: ویدیوی برگه تقلب رویایی عادت‌ها از دن آریلی
موضوعات
دستهبندی
محتوای رایگان
اشتراک توربو
فروشگاه
حساب کاربری
ممنون ، بسیار آموزنده و با محتوا به شخصه همچین چیزی رو نمیدونستم و تازه با این پدیده آشنا شدم .اما میتونم بگم حدود چندماه خودم دارم مثل آقای هوگو دقیقا دارم رو خودم کار میکنم و خیلی هم نتیجه گرفتم حتی کوچیکترین کارها خیلی موثر بودن و مطمعنم با آگاهی که از این مقاله دریافت کردم بیشتر میتونم رو خودم تاثیر بذارم.بازم ممنون خیلی نتیجه بخشه اگه کسی واقعا عمل کنه میتونه جهات دیگه زندگی رو کشف کنه. امیدوارم همیشه شاد و سر زنده و موفق باشید.
عالی مفید، ولی متاسفانه شرایط این مملکت تمام نقشه های آینده ای که برنامه ریزی میکنیم به هم میریزد
من خیلی خیلی این مشکل رو دارم.
الان هم باید در حال خوندن زبان انگلیسی می بودم خیر سرم!
اما این راهکارهایی که شما دادید فکر نمی کنم به دردم بخوره. من خودم رو از یه سری چیزها مثل اینترنت و گوشی محروم کرده بودم اما نتیجه اش منفعل شدن مطلق و خوابیدن بود!
زمان مشخص کردن رو هم امتحان کردم ولی انجام ندادم.
امیدوارم بتونم راه بهتری پیدا کنم.