چطور با مهارت انتقاد سازنده همه را با رضایت کامل تابع خود کنید؟
انتقاد فرآیندی بسیار پیچیده است.کلماتی که شما برای انتقاد استفاده میکنید، حالات روحی طرفین، ماهیت روابط شما با منتقد یا کسی که را که مورد انتقاد شماست، محتوای انتقاد و زمان و مکان انتقاد، همراه با متغیرهای بسیار دیگری، باعث پیچیدگی و سختی انتقاد میشود.
تحقیقات بسیاری صورت گرفته است که مردم در بیشتر مواقع این کار را به درستی انجام نمیدهند.
انتقاد سازنده، نقش مهمی در موفقیت فردی و سازمانی داشته است.
ـــ توصیههایی برای افزایش مهارت انتقاد سازنده ـــ
» استقبال از انتقاد
هر شغلی انتقاد به همراه دارد. شما باید با روحیهای مثبت از انتقاد استقبال کرده و از آن در جهت بهبود کار خود استفاده کنید. متأسفانه اکثر شاغلین این کار را وظیفهای دشوار میپندارند و بسیاری نیز آن را کاری غیرمعقول میدانند.
استقبال از انتقاد وظیفهای مهمی است. در این مقاله توضیح دادیم که چطور جان سی مکسول انتقاد پذیری را یکی از مهمترین عاملهای موفقیت میداند و مطمئن باشید این کار شما به یک ذهنیت جدید نیاز دارید. نهادینه کردن این عقیده که انتقاد یک عامل ضروری برای موفقیت شماست، نتیجهی نهایی این است که شما به ارزش انتقاد پی ببرید. برای انجام این دو منظور دو کار انجام دهید.
اول اینکه یک عبارت مثبت دربارهی انتقاد روی یک کارت بنویسید و آن را جایی قرار دهید که در دید شما باشد.جملاتی از قبیل:
- «انتقاد، اطلاعاتی است که باعث رشد میشود»
- «انتقاد، مهارتها و دانش مورد نیاز را به من آموزش میدهد».
دوم باید از دیگران بخواهید از شما انتقاد کنند. این مرحله را با احتیاط انجام دهید. از کسانی که نسبت به انتقاد نگرش منفی دارند این موضوع را درخواست نکنید. زیرا دیدگاه منفی آنان باعث میشود فقط بر اشتباهات شما انگشت گذاشته و یا درخواست شما را طعنهآمیز و یا از سر عجز و ناتوانی بپندارند.
و مهمتر از همه چیز داشتن روحیهای انتقاد پذیر است تا در مقابل هر انتقادی استوار بایستید که این موضوع را به طور کامل در این مقاله توضیح دادیم.
» انتقاد سازنده به صورت استراتژیک
[bs-quote quote=”وقتی کسی از من انتقاد میکند به جای اینکه سرم را پایین بندازم از آن برای پیشرفت استفاده میکنم.” style=”style-7″ align=”left” color=”#107c63″ author_name=”زلاتان ابراهیموویچ” author_job=”فوتبالیست بنام سوئدی” author_avatar=”https://sookhtejet.com/wp-content/uploads/2020/04/200px-Zlatan_Ibrahimović_June_2018.jpg”][/bs-quote]داشتن یک استراتژی سازمانی معمولاً یک اولویت مهم است.
اما داشتن یک استراتژی انتقادی، یک اولویت مهمتر است.
بهترین پیشنهاد این است که با شناسایی موقعیتی که قرار است از آن انتقاد کنید، این کار را تمرین کنید، قبل از اینکه انتقاد کنید این سؤالات را از خود بپرسید.
- دقیقاً چه چیز را میخواهم بیان کنم؟
- چه چیز را میخواهم تغییر دهم؟
- انگیزه و محرک من برای بیان این انتقاد چیست؟
- چه راه حلها و اهداف خاصی را میتوانم ارائه کنم و برای دستیابی مخاطب به این اهداف، چکار میتوان میتوانم بکنم؟
» بهبودگرا باشید
میل شما به بهبود، پدیدهای ذاتی است، قسمتی از طبیعت شماست. مسأله این است که برای بسیاری از ما این حس ترقی با انتقاداتی که از ما میشود فرو مینشیند، چرا؟چون بیشتر انتقاداتی که دریافت میکنیم (یا ابراز میکنیم) بر جوانب منفی تأکید میکند. انتقاد بهبودگرا تنها اقداماتی مفیدی را پیشنهاد نمیکند، بلکه بر این واقعیت تأکید دارد که مخاطب شانس دیگری نیز دارد.
شما پیامی را به او میدهید که باعث تقویت اعتماد به نفس او میشود، «اطمینان دارم که موفق میشوی».
» انتخاب کلمات صحیح
[bs-quote quote=”کلمات می توانند مثل اشعه ایکس باشند. اگر از آن ها به درستی استفاده کنی، می توانند درون هر چیزی نفوذ کنند.” style=”style-7″ align=”left” color=”#303030″ author_name=”آلدوس هاکسلی” author_job=”نویسنده و فیلسوف بریتانیایی” author_avatar=”https://sookhtejet.com/wp-content/uploads/2020/04/aldous-huxley-9348198-1-402.jpg”][/bs-quote]شما همواره میتوانید از کلماتی که بر زبانتان جاری میشود، بهترینها را انتخاب کنید و اگر این کار را انجام دهید، بهترین کار است؛ زیرا کلماتی که شما استفاده میکنید بیانگر این مطلب است که آیا قدرت انتقاد سازنده، تحقق خواهد یافت یا خیر؟
در بسیاری از مواقع، تغییر جزئی کلماتی که استفاده میکنید باعث تفاوتهای بزرگی میشود.اگر هنگام انتقاد از دستیار خود بگویید«کار شما زیر استاندارد کاری ماست» به طور قطع باعث بیدار شدن حس دفاعی او میشود در حالی که اگر بگویید« کار شما فقط کمی با استانداردهای ما تفاوت دارد» این حالت را به وجود نمیآوردند.
جملهی اول بیان میکند که دستیار شما عملکرد ضعیفی دارد، در حالی که جملهی دوم با آهنگ ملایم صدا فرض میکند که او نزدیک است که به استانداردها دست یابد.
همهی این مهارتها به نحوی به قدرت تصمیمگیری شما باز میگردد. توصیه میکنم این سه روش را برای بالا بردن قدرتمند مهارت تصمیمگیری حتما بخوانید.
» مخاطب خود را در فرآیند انتقاد شرکت دهید
شرکت دادن مخاطب شما در فرآیند انتقاد از چند جهت حائز اهمیت است. اما بهترین دلیل این است که ارتباط متقابل با او روشی مثبت، فرصتهای بسیاری برای راه حلهای سازنده در اختیار شما قرار میدهد.
در مقالهی چطور مکالمه کنیم که همه جذبمان صحبتهایمان شوند بیشتر به جزئیات مهمی پرداختیم اما به یاد داشته باشید که هر یک از شما که در این فرآیند وارد عمل شود، یک هم افزایی آغاز میشود. روشهای بسیاری وجود دارد که با استفاده از آنها میتوانید مخاطب خود را در فرآیند انتقاد شرکت دهید.مثلاً به جای صدور دستوراتی مبتنی بر انجام یا عدم انجام کاری، ممکن است شما با دستیار خود در حل مشکلات موقعیت مورد انتقاد، همکاری کنید، یا میتوانید برای عملی شدن، این توصیه را از او بخواهید که دربارهی پیشرفت کار، به صورت دورهای به شما گزارش دهد.
» به آنها بگویید که چه چیزی میخواهید
عدم موفقیت اکثر انتقادات، دلایل بسیاری دارد. اما یکی از عمومیترین آنها این است که منتقد به مخاطب خود نمیگوید که چه کاری باید انجام شود. مخاطب راه حلهای خودش را آزمایش میکند که حتی اگر قصد خوبی هم داشته باشد، معمولاً با آنچه که در ذهن مخاطب بوده بسیار تفاوت دارد.
راه حل یک انتقاد چیست؟
دقیقاً همان چیزی است که فکر میکنید با آن میتوان انتقاد را به مرحلهی اجرا درآورد و آن جوابی است که شما برای بهبود وضعیت ارائه میکنید.
گفتن این جمله«تو باید نقش فعالتری داشته باشی» به زیردست خود، ممکن است بهبودگرا باشد اما با گفتن این مطلب تأثیر بیشتری عاید میشود: «اگر لغو جلساتت را به دقایقی قبل از شروع جلسه موکول نکنی و سهم خود را در کار به موقع انجام دهی و در مورد تلاش دیگران مثبتتر قضاوت کنی، میتوانی روابط خود را با همکارانت بهبود بخشی».
» از سؤالات سقراطی استفاده کنید
روش چهار مرحلهای سؤالات سقراطی به روش زیر است:
1- سؤالاتی را بپرسید که جواب آنها مخاطب را به اطلاعات مهم راهنمایی میکند؛ به جای آنکه بگویید«باید برای اطلاع از واکنش قیمت فروش با آنها هماهنگ میکردید» بهتر است بپرسید: «فکر میکنی واحد فروش در برابر گزارش شما، چه عکسالعملی نشان میدهد؟»
2- سؤالات خود را با شیوهای ملتمسانه بیان نکنید. شیوهای که ممکن است چنین مفهومی را در برداشته باشد« لطفاً ببینید آیا میتوانید جواب را حدس بزنید؟». از جملاتی استفاده کنید که با « چه میشد اگر» شروع شود. « چه میشد اگر شما مجبور بودید بازار آزمایشی مورد نظر را تغییر دهید؟».
3- اگر از مخاطب خود جواب غیر منتظرهای شنیدید، آن را بررسی کنید. اگر رضایت شما برآورده نشد، نظر خود را با عبارت دیگری بیان کنید، « این ممکن است درست باشد، ممکن است که آن…».
4- اگر احساس کردید که با شما بازی میشود، محکم باشید و آزادانه انتقاد خود را با این سؤال بیان کنید«اجازه بده چند سؤال از تو بپرسم. سپس من نیز نظراتم را میگویم و سپس با کمک هم به جوابهایی میرسیم».
جانِ کلام ما…
باید بدانیم یک منتقد شایسته کسی است که قدرت انتقاد سازنده را در اختیار دارد. یک منتقد سازنده، انتقاد سازنده میکند او آنچه را که میخواهد بگوید تمرین میکند. با تمریناتی که او انجام میدهد برای دیگران به یک الگوی عملی تبدیل میشود. او نشان میدهد که چگونه انتقاد کنیم و چگونه انتقاد شویم.
یادمان باشد که انتقاد یک فرآیندی مفید است، اما انتقادی که به اصول و به قائده باشد.
اگر به این موضوع علاقهمند شدید حتما مقالات زیر را هم بخوانید:
عالی بود ممنونم که هستین
عالی شما هستید.
سپاسگزارم از نظر ارزشمند شما.
پایدار باشید.